نام پژوهشگر: الهام اصغرپور

تأثیر تنش خشکی بر ویژگی های رویشی، فیزیولوژیکی و روزنه ای نهال های افرا شیردار (acer cappadocicum gled)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان - دانشکده منابع طبیعی گرگان 1393
  الهام اصغرپور   داوود آزادفر

افرا شیردار (acer cappadocicum gled)یکی از گونه های صنعتی و مهم جنگل های هیرکانی می باشد که در خاک های حاصلخیز می روید و دارای پراکنش وسیعی است. در چند دهه ی اخیر تغییرات اقلیمی پیامدهایی از جمله افزایش گرمایش جهانی و خشکی را در پی داشته است. محدودیت آب یکی از مهم¬ترین عوامل اقلیمی در ایران است که باعث ایجاد تنش های درونی در گیاه شده و نهایتاً رشد آن را تحت تأثیر قرار می دهد. با توجه به سهم قابل توجه افرا شیردار در بین نهال های تولید شده در نهالستان ها، آگاهی از اثرات تنش خشکی، تعیین آستانه ی پژمردگی و نیز میزان مقاومت افرا شیردار نسبت به سطوح مختلف تنش خشکی ضروری به نظر می رسد. به منظور بررسی تأثیر تیمارهای تنش خشکی بر روی ویژگی های رویشی، فیزیولوژیکی و روزنه ای نهال های افرا شیردار، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 سطح ظرفیت زراعی شامل ظرفیت زراعی100% (شاهد)، 75% (تنش ملایم)، 50% (تنش متوسط) و 25% (تنش شدید) در شرایط اتاقک رشد انجام شد. بر اساس نتایج حاصل از مطالعات ویژگی های رویشی، تنش خشکی باعث تغییر ضریب شکل، وزن تر برگ، میزان آب برگ و ریشه گردید. بر طبق نتایج حاصل از آزمایش های فیزیولوژیکی با افزایش شدت تنش خشکی، میزان فعالیت آنزیم پراکسیداز، میزان کلروفیل b و نشت الکترولیت برگ تغییر و محتوای نسبی آب برگ کاهش یافت. همچنین نتایج مطالعات روزنه ای نشان داد که کمترین مساحت و ابعاد روزنه و سلول های محافظ روزنه و بیشترین تراکم روزنه مربوط به تیمار 25% بود. به طور کلی مدیریت آب در نهالستان جهت این گونه باید به میزانی باشد که آبیاری نهال¬ها از 75% ظرفیت زراعی خاک کاهش نیابد، چون اکثر ویژگی های فیزیولوژیکی و روزنه ای تحت تأثیر قرار می¬گیرد و در مدت رسیدن ظرفیت زراعی به زیر 25% با کاهش آب بافت ها، نهال در آستانه ی مرگ قرار خواهد گرفت.