آستنواسپرمیا یک دلیل مهم ناباروری مردان است، که عمدتاً با کاهش تحرک اسپرم به علت مجموعه¬ای از فاکتورها شامل ناهنجاری¬های فراساختاری، مایع شدن غیر طبیعی مایع منی، آنتی¬بادی های ضداسپرم، واریکوسل، ناهنجاری غدد درون ریز و غیره مشخص می شود. میتوکندری¬ها تولیدکننده اصلی انرژی برای توانایی تحرک اسپرم است. dna میتوکندریایی (mtdna) شامل چندین ژن کدکننده برای پروتئین¬هایی، که نقش مهمی در فسفریلاسیون اکسیداتیو و در تولید atp بازی می¬کنند دارند. جهش¬ها در mtdna اسپرم منجر به پروتئین¬های غیرعملکردی یا ناقص می شود، بنابراین تحرک اسپرم تحت تاثیر قرار می¬گیرد که منجر به آستنواسپرمیا می شود. هدف از این مطالعه بررسی حذف 4977 جفت بازی mtdna اسپرم در مردان نابارور با کم¬تحرکی/ بی¬تحرکی اسپرم در مقایسه با نمونه¬های سالم با اسپرم¬های با تحرک بالا است. به منظور شناسایی حذف 4977 جفت بازی در mtdna اسپرم، نمونه¬های مایع منی 42 مرد نابارور مبتلا به آستنواسپرمیا و 50 فرد کنترل از شمال ایران جمع¬آوری شد. بعد از استخراج total dnaی اسپرم، pcr شکاف¬دار (gap-pcr) انجام شد. حذف 4977 جفت بازی در 80/73% از بیماران مبتلا به آستنواسپرمیا، در مقایسه با 36% از کنترل¬ها مشاهده شد (or= 5.0101, 95% ci= 2.0408-12.2998, p= 0.0004). حذف¬های با مقیاس بزرگ mtdna در اسپرم، ممکن است اختلالاتی را در انرژی-زایی زیستی اسپرم القا کند و باعث کم¬باروری و ناباروری در مردان شود. رابطه¬ای قوی بین حذف 4977 جفت بازی mtdna و ناباروری القا شده توسط آستنواسپرمیا، در جمعیت¬های مورد بررسی نتیجه گرفته شد. با این وجود، به منظور تأیید نتایج ما تحقیقات گسترده¬تری ممکن است نیاز باشد.