تخته¬نرد از قدیمی¬ترین بازی¬های جهان است؛ در پس ظاهر ساده¬ی این بازی باستانی مفاهیم عمیق فلسفی نهفته¬ است و اگرچه جلوه¬ی آن در دوران معاصر و دربرابر بازی¬های رایانه¬ای جدید رنگ باخته، امّا در زندگی ایرانیان قدیم از ارزش و جایگاه والایی برخوردار بوده است تا جایی که در گستر? ادب پارسی با دیوان کمتر شاعری برخورد می¬کنیم که در آن از توصیف نرد و لوازم آن بهره نگرفته باشد. تخصصی بودن بسیاری از اصطلاحات این بازی، باعث شده تا شارحان در معنا کردن ابیات و و درک مفاهیم مورد نظر شاعر به بیراهه بروند. در این پژوهش ابتدا پیشین? نرد از لحاظ تاریخی و اساطیری مورد بررسی قرار می¬گیرد، سپس شیو? بازی به شکل مفصل بیان شده و بعد از آن ساختار و اصطلاحات این بازی تحلیل می¬شوند، سپس انواع دیگر این بازی با تصویر شرح داده ¬می¬شود. در فصل دوم که خود به هفت بخش تقسیم می¬شود بازتاب تصویری نرد در قرون مختلف و در متون نظم مورد تحلیل دقیق قرار می¬گیرد. در بخش هفتم به بررسی تصویر نرد و اصطلاحات آن در متون نثر پرداخته¬شده است. در هر بخش بعد از ذکر کلّیات و مقدمه¬ایی از شرایط سیاسی، اجتماعی و ادبی هر دوره، تصویر نرد و اصطلاحات آن را در شعر شاعران و نویسندگان با شواهد متعدد مورد تحلیل قرار گرفته است. شرح حالی کوتاه از زندگی شاعر یا نویسنده پیش از شواهد ارائه شده است تا دورنمای فکری شاعر و نگاه آن به نرد مشخص شود.