نام پژوهشگر: آلاله عابدی

آیین گذار در فرهنگ قوم ترکمن با نگاهی به قوم گالش در شرق گیلان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه گیلان - پژوهشکده گیلان شناسی 1393
  آلاله عابدی   علی رفیعی

آیین گذار یا تشرف، مراحل مهم یا نقطه‏های عطف تأثیرگذار در زندگی آدمی است که دارای مفاهیم دینی و روانی خاصی بوده و با مراسم و مناسک آیینی ویژه‏ای که نشان‏گر بازآفرینی تلویحی آفرینشبه‏شمار می‏آید، همراه است و برای فرد هویت تازه‏ای در میان گروه جدید ایجاد می‏کند. این مناسک که آیین‏های مربوط به سه مرحله‏ی اساسی، تولد یا آغاز دوران کودکی، سپس مرحله‏ی بزرگسالی و ازدواج و پس از آن مرگ را شامل می‏شود در میان اقوام مختلف ایرانی از گذشته تا کنون با مراسمی که بیان‏گر گذار یک فرد ازمرحله‏ای به مرحله‏ی دیگر زندگی است به شیوه‏های گوناگون وبراساس کهن‏الگوها برگزار می‏شود؛ازین‏رو، بسیاری از آیین‏های مربوط به تشرف در میان اقوام مختلف قابلیت رمزگشایی دارند. بنابراین می‏توان این فرضیه را مطرح کرد که نماد و نشانه‏ها در آیین که به شکل‏های گوناگونی تجلی یافته است براساس ساختار ذهن آدمیست که طبق ناخودآگاه جمعی شکل گرفته و بن‏مایه‏ی مشترکی دارد.قوم ترکمن که درشمال شرقی ایران ساکنند،هریک از این سه مرحله را به گونه‏ای نمادین طی مراسم آینی و آداب و مناسکی که با تشریفات خاصی همراه بوده و براساس مضامین اسطوره‏ای و کهن‏الگوهای مربوط به قوم ترکمن شکل گرفته است، پشت سر می‏گذارند، در این پایان‏نامه سعی داریم آیین‏های مربوط به تشرف را از منظر پدیدا‏رشناسی الیاده، روانکاوی یونگ و الگوی سفر قهرمان کمبل میان قوم ترکمن و با نگاهیبه قوم گالش مورد بحث قرار دهیم. روش گردآوری اطلاعات میدانی بوده و روش مطالعه‏ی آن توصیفی-تحلیلی است. هدف از این پایان‏نامه, بررسی نمادها و نشانه‏های اسطوره‏ای است که در فرایند آیین گذار وجود داشته و برای مردم ترکمن و گالش معانی مشخص و مقدسی دارد. بنابر این از مطالعه‏ی حاضر می‏توان نتیجه گرفت که اندیشه‏های مشترک بشری که براساس بینش مذهبی انسان‏های آغازین و خواسته‏هایشان به‏وجود آمده است به‏صورت آیین‏هایی نمود یافته و تجلی گوناگونی دارد.