نام پژوهشگر: الهام جعفری آزاد

بررسی تطبیقی آراء تفسیری طباطبایی و زمخشری درباره همسران پیامبر (ص)
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  الهام جعفری آزاد   احمد امام زاده

در قرآن آیات فراوانی درباره¬ی همسران پیامبر() وجود دارد و خداوند متعال در حکم صریحی همسران پیامبر() را « امّهات المؤمنین» نام نهاده است .(احزاب/6) رویکرد مفسران در مقام تبیین این آیات متفاوت و گاه متناقض بوده است. برخی از مفسران از مجموع آیات درباره¬ی همسران پیامبر() به تنزیه پیامبر()در ارتباط با همسرانش تأکید بیشتری دارند. در همین راستا پژوهش حاضر به بررسی آیات مربوط به همسران پیامبر ()در دو تفسیر مهم المیزان طباطبایی که از کاملترین تفاسیر شیعه است و کشاف زمخشری که سرآمد معتزلیان است، می¬پردازد. با تعمق در اندیشه این دو مفسر فهمیده می¬شود که طباطبایی احترام برای تمامی زنان پیامبر را واجب و لازم می¬داند ولی این امر، دلیل عدم نقد عملکرد زنان پیامبر() نمی¬شود. همانطور که عایشه به دلیل رفتارهایش در سوره تحریم مأمور به توبه شده است. اما زمخشری برای زنان پیامبر() احترام و شأن بالاتری قائل است. نزد زمخشری بسان عموم علمای اهل سنت، از میان همسران پیامبر ()عایشه از موقعیت ویژه¬ای برخوردار بوده و به این جهت بیشتر به زندگانی عایشه پرداخته¬اند و کمتر به زنان دیگر پیامبر() توجه شده است. در این پژوهش پس از بررسی روش تفسیری و زندگی نویسندگان و توضیح مختصر پیرامون همسران پیامبر()، به تحلیل و مقایسه آیات مربوط به همسران پیامبر از نظرگاه این دو مفسر پرداخته می¬شود. کلید واژه¬ها: قرآن کریم، پیامبراکرم()، علامه طباطبایی، زمخشری، همسران پیامبر(). .