نام پژوهشگر: محمدهادی زاهدی‌ وفا

تحولات آتی بازارهای نفت و گاز چین و نقش راهبردی جمهوری اسلامی ایران در این بازار با توجه به رقابت های منطقه ای
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده اقتصاد و معارف اسلامی 1391
  سیدجواد جهرمی   مسعود درخشان

امنیت عرضه و تقاضا را می توان به عنوان یکی از مهم ترین دلایل دخالت دولت ها در بازار نفت و گاز بیان کرد. عدم توازن حوزه های تولید و مصرف نفت و گاز سبب وجود مسئله امنیت عرضه برای کشورهای مصرف کننده شده است. چین از جمله کشورهایی است که با مشکل امنیت عرضه به شدت مواجه است. چین در هر دو بخش نفت و گاز با کسری مواجه است. در سال 2030 در بخش نفت حدود 76 درصد و در بخش گاز نیز حداقل 40 درصد از نیاز این کشور از طریق واردات تأمین خواهد شد. به منظور تأمین امنیت عرضه و کاهش ریسک واردات، چین اقدام به فعالیت هایی نظیر تنوع بخشی به منابع عرضه، اعطای وام به کشورهای صاحب ذخایر در مقابل دریافت نفت و گاز، استفاده از شرکتهای ملی نفت جهت فعالیت در بخش بالادستی کشورهای صاحب ذخایر و... اشاره کرد. پیش بینی می شود در بخش نفت، در سال 2030 عراق بزرگترین صادرکننده به چین، سهم خاورمیانه برابر 50 درصد باشد و سهم ایران و عربستان نسبت به سال 2011 کاهش یابد. در بخش گاز نیز قراردادهای منعقد شده تا سال 2030 بیش از نیاز این کشور برآورد می شود و تا حدودی ریسک واردات را کاهش داده است اما نااطمینانی در بهره برداری از منابع غیر مرسوم وجود دارد که سبب افزایش ریسک چین خواهد شد. بنابر نتایج بدست آمده چین در بخش گاز جایگاهی برای ایران در نظر نگرفته است. در بخش نفت ایران قدرتی جهت نقش فعال در بازار چین نخواهد داشت بلکه با توجه به اینکه بخش اعظمی از صادرات ایران به چین است، قدرت چانه زنی کم تری خواهد داشت. بهترین سیاست ایران در آینده تزریق گاز به میادین نفتی به منظور افزایش تولید و همکاری با عراق در جهت حاکمیت بر بازار نفت است.