نام پژوهشگر: سیدمحمودرضا بهبهانی

جمع آوری روایات تطبیق در تفاسیر روایی شیعه و تحلیلی پیرامون آنها
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم 1378
  سید محسن حسین زاده   محمدکاظم شاکر

از آنجا که قرآن کریم برای هدایت جهانیان فرستاده شده و حاوی تمام مسائل اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی و علمی است ، معارف گرانستگ این کتاب مقدس به دوره ای خاص از زندگی بشریت اختصاص ندارد بلکه این بیانات تعمیم دارد و آیات آن بر مصادیق، افراد و حوادث هر زمان قابل تطبیق است . از این رو ائمه اطهار (ع) به منظور محسوس کردن آیات و مفاهیم قرآن، برخی از آیات را بر پیامبر (ص) و اهل بیت و مخالفانشان منطبق ساخته اند. این پایان نامه عهده دار جمع آوری و تحلیل و بررسی این روایات است . که شامل سه فصل است . در فصل اول به شرح و توضیح جری و تطبیق و جایگاه آن در تفسیر قرآن پرداخته شده است و بیان شده که جری و تطبیق سیری تاویلی دارد. در فصل دوم، روایات تطبیق به ترتیب آورده شده اند. این روایات از تفاسیر روایی شیعه نظیر تفسیر قمی، تفسیر عیاشی، تفسیر منسوب به امام حسن عسکری (ع)، تفسیر فرات کوفی، تفسیر نورالثقلین، البرهان فی تفسیرالقرآن، جمع آوری شده اند. در فصل سوم، تحلیل و نقد و بررسی روایات از نظر متن و سند، پیگیری شده است . در بررسی سندی احادیث بیان شده که منابع اولیه این روایات ، اغلب کتبی هستند که چندان معتبر به نظر نمی رسند و یا اینکه تفاسیر رایج مقطوع الاسناد هستند. علاوه بر این حضور غلات و جاعلان حدیث در اسناد این روایات نمایان است . در تحلیلی که پیرامون متن این روایات ارائه شد به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از این تاویلات با ظاهر قرآن مغایرت دارد و در یک راستا نیستند. البته در کنار این تاویلات ناصحیح، تطبیقات صحیح فراوانی از ناحیه امامان (ع) نقل شده است که به برخی از آنها اشاره شده است .