صفاریان که هسته اصلی آنها، از دستجات عیاران محلی بودند، در قرون سوم و چهارم هجری بر ضد خلافت عباسی قد علم نمودند و موجبات تجدید حیات سیاسی ایران را فراهم کردند. راه را برای مبارزه با خلافت عباسی و درهم شکستن مقام بالای خلیفه بازنمودند. در این میان نقش ریاکارانه خلفای عباسی را نباید فراموش کرد که همواره مانع از تحقق استقلال واقعی ایران می شدند. یعقوب لیث ، از طریق پیوستن به دسته های عیاری به شهرت رسیده ، شرکت او در وقایع عیاری چندان روشن نیست . اما بدیهی است که وی در این کشاکشها به قدرت و اعتبار رسید. زیرا او در سال 247ه ق/861م ، ددرهم بن نصره را برانداخت و بجای وی امیر سیستان شد. سلسله صفاریان را تشکیل داد. اقتدار و قدرت صفاریان چهل سال طول کشید . بعد از اسارت و قتل عمرولیث صفاری توسط سامانیان ، جانشینان آنها دیگر آن استعداد و نبوغ لازم را نداشتند و سرانجام توسط غزنویان از بین رفتند . اما بازماندگان صفاری تا زمان شاه عباس صفوی نیز، در سیستان ادعای وابستگی به این خاندان را داشتند.