نام پژوهشگر: سودابه صادقی

شرح لغات واصطلاحات وابیات دشوار 40 قصیده از آغاز دیوان امیر معزی نیشابوری
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شیراز - دانشکده ادبیات 1392
  سودابه صادقی   نجف جوکار

شرح لغات واصطلاحات وابیات دشوارچهل قصیده ازآغازدیوان امیرمعزّی نیشابوری رسال? حاضرکاوشی در شرح احوال و دشواری های چهل قصیده از دیوان امیرالشعرا محمد بن عبدالملک نیشابوری متخلّص به معزّی از استادان قصیده سرا در اواخر قرن پنجم واوایل قرن ششم است.از وی دیوان شعری مشتمل بر18500 بیت به جامانده که حجم بسیاری از آن را قصاید مدحی تشکیل می دهد.معزّی در مدح دنباله رو شاعران سبک خراسانی است و تا حدودی تصاویر شعری را از آنان گرفته است،امّا نسبت به پیشینیان افکار و مضامین تازه ای دارد که به شعر او رنگ سبک عراقی بخشیده است.به علّت همراه بودن این شاعر با پادشاهان،وزراوامرای سلجوقی و غیرسلجوقی،قصاید وی مشتمل بر یک سلسله وقایع تاریخی و اطّلاعات مهم است که دراین رساله ضمن شرح اشعار،به برخی ازآن اشاره شده است.این شاعر با توجه به سمتی که در دربار سلجوقیان داشته چنان که شایست? مقام اوست نزد فارسی زبانان شناخته نیست،امّا با توجه به اطلاعاتی که شاعر درلابه لای اشعار دربار? خود آورده و نگارنده ضمن شرح به توضیح آنها پرداخته،می توان به شناخت بیشتراز او دست یافت.همچنین وجود ابیاتی در قصاید که درعین سادگی ممتنع است واستفاد? شاعر از رشت? کاملی از تشبیهات و استعاره های فراوان ،تلمیحات،اصطلاحات نجومی،معارف اسلامی،مسیحی و صنایع بدیعی دراشعار سبب شده که لزوم شرحی بر دیوان این شاعراحساس شود،که در ضمن شرح این موارد،مناسب با سرایش وزن و بحر عروضی،ردیف و قافیه و نوع آن،آورده شده است.نتایج این پژوهش اشاره داشت به اینکه،مهم ترین مضمون شعری دیوان معزّی مدح است.اوبه شیو?شاعران سبک خراسانی شعرمدحی می سرود.ازمحتوای اشعاراواطلاعات گرانبهای تاریخی می توان به دست آورد. این پایان نامه در چهار فصل تنظیم شده است:فصل اول با عنوان مقدمه وکلیّات که در بردارند? اهمیّت و ضرورت تحقیق،هدف تحقیق،پیشین? تحقیق و روش تحقیق است.فصل دوم شامل نگاهی گذرا به تاریخ سلجوقیان تا پایان عصر سنجر، شرح احوال معزّی،موضوعات و مضامین شعری وبررسی سبک شعراوست فصل سوم علاوه بر شرح لغات واصطلاحات وابیات دشوار40 قصیده از آغاز دیوان،بیان وقایع واطلاعات تاریخی درمورد اشخاص و شاعر است موردبحث قرارگرفته است.فصل چهارم به نتیجه گیری اختصاص دارد.