تدوین اصول معماری همواره امری مهم،دشوار و پیچیده بوده و می باشد.در این پژوهش سعی برآن شده است تا بابهره گیری از مفاهیم بنیادین در امر تدوین اصول معماری ایرانی اسلامی و معماری مدرن،راهکارهایی جهت تدوین اصول جدید معماری و یا تکمیل اصول قبلی ارائه گردد.یکی از این مفاهیم بنیادی در معماری ایرانی اسلامی موضوع انعطاف پذیری است، انعطاف پذیری یکی از مفاهیم کلیدی در الفبای شکل گیری معماری مسکونی ایران است که در صورت مطالعه عمیق می تواند به تدوین اصول طراحی مسکن امروز کمک نماید. انعطاف پذیری وابسته به عوامل عملکرد، اجتماعی- روانی و اقتصادی است ودر طول زمان با تغییر در نظام سکونتی خانواده، بعد خانوار، تغییر نیازهای فصلی و روزانه و تغییر فعالیت های اعضای خانواده به اصلی مهم تبدیل می شود. هدف این تحقیق پرداختن به موردی مشخص از مفاهیم طراحی مسکن سنتی ایران، تدوین روشی برای مطالعه نظری انعطاف پذیری، و تدوین معیارهای موثر در آن است. تکیه اصلی مطالعه بر تدوین الگویی برای مطالعه مفاهیم نظری و تعمیق آن با مطالعه ای ژرفانگر و موردی است. نتیجه مطالعه، پیشنهاد ماتریسی دو بعدی است که یک وجد آن گونه ها و عوامل انعطاف پذیری شامل‘‘ تنوع پذیری‘‘ و ‘‘ تغییر پذیری‘‘ و وجه دیگر آن سه مقیاس ‘‘ خرد‘‘،‘‘میانی‘‘ و ‘‘ کلان‘‘ خانه سنتی می باشد. با استفاده از این الگو، انعطاف پذیری عملکردی، ساختاری و فضایی در عناصر ثابت، نیمه ثابت و متغیر مقیاس های مختلف خانه قابل تحلیل است. نتایج این تحقیق منجبر به تدوین اصولی جدید درمعماری ایرانی می شود که این اصول درواقع تکمیل کننده اصول پنج گانه معماری سنتی ایرانی(درونگرایی،پرهیز از بیهودگی،نیارش،مردمواری وخودبسندگی) می باشند.که رعایت آنها می تواندبه جامعه معماری برای دست یابی به جایگاه واقعی معماری ایرانی اسلامی و پیشرفت بیشتر معماری ایران درسظح جهان کمک شایانی نماید