نام پژوهشگر: وجیهه حبیبی

تاثیر آللوپاتیک عصاره آبی آقطی(sambucus nigra l.) و گزنه (urtica dioica l.) بر جوانه زنی و خصوصیات فیزیولوژیکی برنج (oryza sativa l.) و علف هرز سوروف (echinochloa crus-galli)
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده زیست شناسی 1392
  وجیهه حبیبی   فرزانه نجفی

سوروف به دلیل تشابهات مورفولوژیک و فیزیولوژیک زیاد با برنج مهم ترین علف هرز آن محسوب می شود. آللوپاتی به عنوان اثرات مفید یا مضر، مستقیم یا غیر مستقیم گیاهان بر یکدیگر به واسطه تولید ترکیبات شیمیایی که وارد محیط می گردند، معرفی می شود. برخی از گیاهان دارویی منبع مناسبی از مواد آللوکمیکال به شمار می روند که در توسعه علف کش ها و آفت کش های طبیعی مفید خواهند بود. در این پژوهش تاثیر آللوپاتیک عصاره آبی آقطی(sambucus nigra) و گزنه (urtica dioica) بر جوانه زنی و خصوصیات فیزیولوژیکی برنج (oryza sativa l.) و علف هرز سوروف (echinochloa crus-galli) مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل غلظت های نسبی عصاره آبی برگ و ساقه آقطی و گزنه (صفر، 50 و 100) می باشد. بذر ها ی موجود در پتری ها برای جوانه زنی به مدت دو الی سه روز در تاریکی در آزمایشگاه قرار گرفتند و بعد از برداشت پارامتر های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تیمار عصاره آبی برگ و ساقه آقطی و گزنه بر روی خصوصیات مورفولوژیکی برنج شامل: درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر ساقه چه و ریشه چه تفاوت معنی داری را نشان نداده و باعث کاهش اندک خصوصیات جوانه زنی شده است اما نتایج تیمار عصاره آبی برگ و ساقه آقطی و گزنه بر روی خصوصیات مورفولوژیکی سوروف شامل: درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، وزن تر ساقه چه و ریشه چه تفاوت معنی داری را نشان داده و باعث کاهش خصوصیات جوانه زنی شده است. همچنین نتایج تیمار عصاره آبی برگ و ساقه آقطی و گزنه بر روی خصوصیات فیزیولوژیکی برنج شامل: میزان کلروفیل، کاروتنوئید ها، فنل، آنتوسیانین، پروتئین کل و آنزیم ها شامل آسکوربات پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز نشان داده که باعث افزایش میزان آنزیم ها، فنل، آنتوسیانین و کاروتنوئید ها شده که ممکن است به دلیل افزایش تنش باشد که با افزایش تنش اکسیژن فعال تولید شده و گیاه برای جلوگیری از تخریب، این ترکیبات را افزایش داده است. نتایج تیمار عصاره آبی برگ و ساقه آقطی و گزنه بر روی خصوصیات فیزیولوژیکی سوروف شامل: میزان کلروفیل، کاروتنوئید ها، فنل، آنتوسیانین، پروتئین کل و آنزیم ها شامل آسکوربات پراکسیداز، پلی فنل اکسیداز، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز نشان داده که باعث کاهش خصوصیات فیزیولوژیکی شده و ممکن است به این علت باشد که سوروف در برابر تنش مقاوم نبوده است و باعث تخریب ساختارش شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که قرار گرفتن برنج با آقطی و گزنه در تناوب زراعی و یا همزمان می تواند در برنامه مبارزه با علف های هرز از جمله سوروف کمک نماید.