محدوده اکتشافی دهن قلعه در فاصله حدود 50 کیلومتری شمال غربی شهر بردسکن واقع شده و از نظر تقسیم بندی ایالت های ساختاری، قسمتی از واحد زمین ساختاری تکنار می باشد. پیش از عملیات صحرایی، پردازش داده های سنجنده استر منجر به بارزسازی زون های دگرسانی هماتیتی، کلریتی، اپیدوتی، سرسیتی و سیلیسی در محدوده مطالعاتی گردید. زمین شناسی این ناحیه مشتمل بر مجموعه سنگهای دگرگونی ناحیه ای از جمله کلریت سرسیت شیست، بیوتیت سرسیت شیست و سرسیت شیست همراه با توده های آذرین بازیک و حدواسط دگرگون شده در حد متا گابرو- دیوریت و متا دیوریت همگی متعلق به سازند تکنار می باشد. علاوه بر این ها، با بررسی های صحرایی و پتروگرافی 5 نوع توده گرانیتوئیدی نیمه عمیق کمی دگرگون شده با بافت پورفیری شامل متا هورنبلند کوارتز مونزونیت پورفیری، متا هورنبلند کوارتز مونزودیوریت پورفیری، متا هورنبلند مونزودیوریت پورفیری، متا کوارتز مونزونیت پورفیری و متا هورنبلند کوارتز مونزوسینیت پورفیری در محدوده مطالعاتی شناسایی و معرفی گردید. منشا این توده های آذرین بر اساس آنالیز ژئوشیمیایی، ماگمایی کالک آلکالن، فوق آلومینیوم تا متا آلومینیوم مرتبط با رژیم تکتونیکی زون فرورانش حاشیه قاره تعیین گردید که می تواند منجر به تشکیل گرانیتوئیدهای تیپ iدر محدوده دهن قلعه شده باشد. بر اساس مطالعات صحرایی و بررسی های پتروگرافی و مینرالوگرافی، دو سیستم کانی سازی در منطقه شناسایی شد: 1- سیستم مرتبط با کانی سازی ماسیوسولفید تکنار و 2- سیستم کانی سازی مرتبط با توده های گرانیتوئیدی که مدل آن "مس پورفیری نوع مونزونیتی" پیشنهاد گردید. پنجاه نمونه آبراهه ای با در نظر گرفتن اطلاعات زمین شناسی، دگرسانی، کانی سازی، تنوع و گستردگی آبراهه ها در تصاویر ماهواره ای، برداشت شد که بر این اساس قسمت های مرکزی و حاشیه شرقی محدوده مطالعاتی دارای بیشترین میزان عناصر بوده به طوری که بیشترین میزان طلا (12.3ppb)، نقره (97ppb)، مس (87.28ppm)، سرب (88.94ppm) و روی (160.3ppm) می باشد. با توجه به نتایج ژئوشیمی آبراهه ای، سی و شش نمونه خرده سنگی از نقاط دارای کانی سازی و دگرسانی برداشت گردید به طوری که بیشترین میزان طلا (72.7ppb)، نقره (3595ppb)، مس (6318.61ppm)، سرب (1439.42ppm)و روی (5515.5ppm) بوده و مرتبط با واحد کلریت سرسیت شیستی شمال شرق محدوده مطالعاتی می باشد. بدین ترتیب نیمه شرقی و به ویژه شمال شرق محدوده اکتشافی می تواند جهت مراحل بعدی اکتشاف مد نظر قرار گیرد.

چکیده توده نفوذی استوک گرانیتوئیدی تاریک دره تربت جام که در موقعیت طول جغرافیایی ?47 ?60 تا ?57 ?60 خاوری و عرض جغرافیایی ?25 ?35 تا ?30 ?35 شمالی قرار دارد با تلفیق روش هایrs, icp-ms, xrf ,xrd و annمورد بررسی قرار گرفت. نتایج سنجش از دور (rs) و استفاده از تصاویر ماهواره ای etm+، امکان تفکیک 4 واحد سنگی کوارتزمونزودیوریت، کوارتزدیوریت، مونزوگرانیت و سینوگرانیت را فراهم نمود. با استفاده از تصاویر چندطیفی (multispectral) استر تشخیص کانی های اصلی و کانی های فرعی انجام گرفت که تطابق بسیار خوبی با مطالعات کانی شناسی، پتروگرافی و آنالیزهای xrd منطقه نشان می دهد. یک مطالعه صحرایی به منظور تعیین توزیع نیمه کمی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک در منطقه انجام شد. انکلاوهای mme حاصل برهم کنش سنگ های مافیک و ماگمای فلسیک هستند. رخنمون سنگ های حدواسط توده در قسمت شمالی و سنگ های فلسیک در مرکز منطقه می تواند بیانگر نفوذ مداوم و بدون وقفه ماگما باشد. استوک گرانیتوئیدی تربت جام با سن نورین – باژوسین زیرین، توده ای نفوذی متاآلومین تا کمی پرآلومین (2/1-7/0asi=) و کالکوآلکالن پتاسیم بالا (na2o<k2o) است. بررسی ژئوشیمیایی عناصر ree، غنی شدگی عناصر lree نسبت به mree و hree همراه با آنومالی منفی eu را نشان داد. این شواهد بیانگر اهمیت تفریق پلاژیوکلاز و آمفیبول در طی تکامل این گرانیتوئید است. نتایج xrf و icp-ms در دیاگرام های هارکر، تاثیر فرآیند تفریق توام با آغشتگی را نشان می دهد. بررسی دقیق انکلاوهای میکروگرانولار مافیک (mme)، نسبت a/cnk کمتر از 2/1، تغییرات منفی p2o5 و cao در مقابل sio2، نسبت fe2o3/feo بالاتر از 4/0، نمودارهای عناصر اصلی و کمیاب، رفتار عناصر کمیاب، فراوانی عناصر lile از قبیل th, u, rb, k, la به همراه pb، تهی شدگی عناصر hfse و نیز مقایسه نمودارهای چند عنصری (عنکبوتی) که برپایه morb نرمالیزه شده اند، همگی بیانگر این است که توده نفوذی تاریک دره از گرانیت های نوع i با منشا پوسته پایینی است. ژئوشیمی عناصر اصلی و کمیاب نشان داد که گرانیت های منطقه از نوع همزمان با برخورد که به خوبی منطبق با انواع cag, vag و kcg است. روش شبکه های عصبی مصنوعی (ann) امکان مشخص کردن زونهای مطلوب رخدادهای کانه سازی w ,au و sb، ارزیابی کارآیی و نیز توانایی پیش بینی مدل را فراهم نمود. نتایج شبکه های عصبی مصنوعی (ann) نشان داد که بیشترین آنومالی طلا (بالاتر ازppm 4) در محدوده و مجاورت توده کوارتزدیوریتی، آنومالی تنگستن مربوط به محدوده مونزوگرانیت و سینوگرانیت و آنومالی آنیتموان مرتبط با محدوده های کوارتزدیوریت و مونزوگرانیت است.