مسکن، نقشی اساسی در شکل¬گیری ساختار فضایی- کالبدی و هویت معماری روستاها دارد. با این حال به نظر می¬رسد معماری واحدهای مسکونی جدید در سیستان با الگوهای بومی تفاوت بسیار دارد و بیش از آن که روستایی باشد، مشابه الگوهای جدید شهری است. فاصله گرفتن از الگوی بومی و روی¬آوردن به الگوهای جدید، باعث ناهماهنگی آن با نیازهای زیستی- معیشتی روستاییان شده است. بنابراین هدف این پژوهش، آسیب¬شناسی مسکن جدید در مناطق روستایی با مطالعه و بررسی بخش پشت¬آب در منطقه سیستان است. روش کار مبتنی بر توصیف و تحلیل موضوع، تعاریف و مفاهیم، با جمع¬آوری اطلاعات و داده¬ها، مطالعه اسناد و مدارک مکتوب، مقالات علمی¬پژوهشی، مشاهدات میدانی بر اساس پرسشنامه، تحلیل داده با نرم افزار spss صورت گرفته است. حجم نمونه، شامل 52 روستای بالای 50 خانوار بخش پشت¬آب می باشد. با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در این روستاها و فرمول کوکران، تعداد 372 نفر از سرپرستان خانوار (هر سرپرست موید یک مسکن) در روستاهای مورد مطالعه برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردید. در این پرسشنامه¬ها، شاخص¬های الگوهای بومی ساخت مسکن روستایی و مصرف انرژی مورد توجّه بوده¬است. در این پژوهش با استفاده از نرم¬افزار spss و آزمون مقایسه زوجی ویژگی¬های ساخت¬و¬ساز مساکن جدید با الگوهای بومی و مساکن گنبدی سنجیده شد. نتایج این بررسی موید آن است که مساکن جدید¬ساخت روستایی هم از لحاظ الگوهای بومی ساخت و از هم لحاظ اقلیمی و مصرف انرژی با مساکن گنبدی تفاوت بسیار دارد.