این مطالعه با هدف بررسی اثر تغذیه¬¬ی داخل تخم¬مرغ و تغذیه¬ی اولیه با پروبیوتیک و عسل بر عملکرد، سیستم ایمنی و جمعیت میکروبی روده¬ی جوجه گوشتی در دو آزمایش انجام شد. آزمایش اول در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل (2×2) با دو سطح پروبیوتیک (صفر و 1/0 درصد در آب مقطر) و دو سطح عسل ( صفر و 16 درصد در آب مقطر) انجام شد. در روز 18 جوجه¬¬کشی در کیسه¬ی آمنیون هر یک از تخم¬مرغ¬های بارور 5/0 میلی لیتر از محلول¬های آزمایشی تزریق شد. پس از هچ، جوجه¬ها 48 ساعت به آب و غذا دسترسی نداشتند. تیمارهای آزمایش دوم شامل: 1- شاهد (تحمل گرسنگی 48 ساعت پس از هچ) 2- تغذیه با آب آشامیدنی حاوی 10 گرم پروبیوتیک در لیتر به مدت 48 ساعت پس از هچ 3- تغذیه با آب آشامیدنی حاوی 5 درصد عسل به مدت 48 ساعت بعد از هچ 4- تغذیه¬ با آب آشامیدنی حاوی 10 گرم در لیتر پروبیوتیک و 5 درصد عسل به مدت 48 ساعت، بودند. هر دو آزمایش دارای 4 تیمار، 3 تکرار و 12 عدد تخم¬مرغ بارور در هر تکرار بودند و پس از تفریخ، جوجه¬ها تا روز 49 پرورش داده شدند. نتایج آزمایش اول نشان داد که اثر تزریق محلو¬ل¬های آزمایشی بر مصرف خوراک بدون تاثیر یا منفی بود (05/0<p). تزریق محلول حاوی 1/0 درصد پروبیوتیک و سطح صفر عسل، افزایش وزن و ضریب تبدیل را در کل دوره¬ی آزمایش (49-1 روزگی) بهبود داد (05/0<p). تزریق پروبیوتیک تیتر آنتی¬بادی برعلیه¬ی گلبول قرمز گوسفند در نوبت اول و دوم را افزایش داد (05/0<p). اثرات اصلی هیچ یک از فاکتورها بر تیتر آنتی¬بادی برعلیه¬ی ویروس نیوکاسل معنی¬دار نبود (05/0p>). در آزمایش دوم، تغذیه با محلول¬های آزمایشی اثری بر مصرف خوراک نداشت (05/0p>). اما پرندگان دریافت کننده¬ی پروبیوتیک، عسل و مخلوط پروبیوتیک+عسل افزایش وزن، تیتر آنتی¬بادی برعلیه¬ی گلبول قرمز گوسفند و جمعیت باکتری¬های اسیدلاکتیک ایلئومی بالاتری داشتند (05/0<p).