نام پژوهشگر: ایرج کهساری

سنتز مشتقات نورازانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1379
  ایرج کهساری   محمدزمان کسایی

نظر به پیشرفتهای اخیر صنایع دفاعی کشور، نیاز به مواد پرانرژی تر از مواد رایج نظیر ‏‎hmx‎‏ بیش از پیش احساس می گردد. با توجه به تواناییهای بالقوه هتروسیکل فورازان در ترکیبات پرانرژی، سنتز ترکیب 4، 5، 9 ، 10 - تترانیترو - ‏‎10, 9a, 5, 4a‎‏ - تتراهیدرو - ‏‎[5,2,1] - 9h, 4h‎‏ اکسادیازولو ‏‎[3,4-b]‎‏ ‏‎[5,2,1]‎‏ اکسادیازولو ‏‎[3,4,5,6]‎‏ پیرازینو ‏‎[2,3-e]‎‏ پیرازین ‏‎(i)‎‏ مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا دی آمینو گلی اکسیم طی دو روش با استفاده از واکنش هیدروکسیل آمین با گلی اکسال یا گلی اکسیم سنتز شد که در ادامه نیز با واکنش حلقه زایی تحت فشار، ترکیب دی آمینو فورازان تهیه گردید. ترکیب 4، 5، 9 ، 10 - تترانیترو - ‏‎10, 9a, 5, 4a‎‏ - تتراهیدرو - ‏‎[5,2,1] - 9h, 4h‎‏ اکسادیازولو ‏‎[3,4-b]‎‏ ‏‎[5,2,1]‎‏ اکسادیازولو ‏‎[3,4,5,6]‎‏ پیرازینو ‏‎[2,3-e]‎‏ پیرازین ‏‎(i)‎ از واکنش دو مول دی آمینو فورازان با گلی اکان تهیه گردید. سپس با انجام سه روش مختلف نیتراسیون، نیتروزاسیون/ نیترولیز، استیلاسیون/ نیترولیز و نیترولیز مستقیم، ترکیب ‏‎(i)‎‏ بدست آمد. در نتیجه نیتراسیون با استفاده از انیدرید استیک و اسید نیتریک 100% بهترین و مقرون بصرفه ترین روش شناخته شد. همچنین بمنظور طراحی مواد پر انرژی جدید بر روی واکنش دی آمینو فورازان با فرمالدیید نیز مطالعاتی انجام گرفت. محاسبات نیمه تجربی بر روی دی اکسیمهای مجاور هم و ترکیبات دارای ساختار تترا آزادکالین صورت گرفت و اثر حلقه فورازان بر روی دانسیته و پایداری ترمودینامیکی ایزومرهای سس و ترانس این ترکیبات با استفاده از ‏‎pm3‎‏ انجام و نتایج ارانه گردیده است.