نام پژوهشگر: الهه حکمت زاده

شناسایی تیپ های مهم درختی جنگلهای حاشیه رودخانه مارون بهبهان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء (س) بهبهان - دانشکده محیط زیست و منابع طبیعی بهبهان 1393
  الهه حکمت زاده   شهرام یوسفی خانقاه

اولین قدم برای مدیریت بهتر جنگلهای رودخانه ای توصیف و تحلیل دقیق آنها می باشد. خصوصا" تغییرپذیری بالای این توده های جنگلی که تحت نام تیپ های مختلف تعریف می گردد. راه حل رسیدن به یک تحلیل دقیق و با کمترین خطا استفاده از روش تیپ بندی کلاسیک می باشد که مبتنی بر تکنیک های عینی است. یکی از روشهای مهم عینی در تعیین تیپ استفاده از شاخص اهمیت یا importance value index است که خود بر پایه فراوانی نسبی، تراکم نسبی و چیرگی نسبی استوار است.. گونه های درختی همواره نقش اکولوژیکی موثری در اکوسیستم زیستشان دارند و می توانند محیط را به نفع خودشان تغییر دهند. اهمیت حضور تیپ های درختی همواره در مطالعات مختلفی در جنگل های رودخانه ای و در ایران و دنیا مورد تأکید قرار گرفته است. پوشش گیاهی هر رویشگاه به عنوان برآیندی از شرایط اکولوژیک و عوامل زیست محیطی حاکم بر آن می باشد، و به عنوان آینه تمام نمای ویژگی های اکولوژیک و نیروی رویشی آن منطقه محسوب می شود. از این رو شناسایی و طبقه بندی پوشش گیاهی هر رویشگاه می تواند مبنای مناسبی برای طبقه بندی آن رویشگاه باشد. هدف ما از این تحقیق تیپ بندی جنگلهای حاشیه رودخانه مارون می باشد نتایج تحلیل فراوانی پوشش درختی نشان داد در کل منطقه، گونه های گز و پده به ترتیب با داشتن مقادیر فراوانی نسبی 2/4 و 6/3 در طبقه با فراوانی کم قرار می گیرند. گونه سریم هم با داشتن مقدار فراوانی نسبی 3/2 به طبقه نادر تعلق می گیرد. بر مبنای شاخص اهمیت محاسباتی تعداد 9 تیپ مختلف شناسایی و تفکیک شد. به طور کلی سه نوع تیپ شامل خالص، مخلوط دو گونه ای و مخلوط سه گونه ای بدست آمد. بیشترین مقدار شاخص تشابه سورنسون بین دو تیپ گز-پده و گز-سریم (93%) و همچنین پده-گز و پده-سریم (92%) بدست آمد. کمترین مقدار شاخص تشابه (12 تا 15%) بین تیپ پده-سریم-گز با تیپ های گز خالص، گز-سریم، گز-پده و پده-گز بدست آمد. حداقل و حداکثر میزان شاخص بلوغ به ترتیب برای تیپ های خالص (50%) و تیپ های مخلوط (79%) بدست آمد. تیپ های خالص دارای بلوغ پایین و تیپ های مخلوط دارای بلوغ بالایی هستند. در نهایت نقشه نهایی تیپ های منطقه مارون که شامل 9 تیپ بود با روی هم گذاری نقشه های درون یابی سه تیپ تهیه شد . کلمات کلیدی: تیپ بندی، گز، پده، سریم، شاخص اهمیت، شاخص بلوغ، بهبهان