نام پژوهشگر: محمدعلی رجامند

بررسی تغییرات فلورستیکی و اکولوژیکی پوشش گیاهی کوه های اورین خوی در استان آذربایجان غربی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1391
  بهادر شیخکانلوی میلان   محمدعلی رجامند

برای انجام پژوهش حاضر، ابتدا از روی نقشه توپوگرافی، مرز منطقه مورد مطالعه تعیین و در گام بعدی، با استناد به عکس-های هوایی و تصاویر ماهواری، نقشه پوشش گیاهی منطقه و به تبع آن تیپ های گیاهی موجود در منطقه مشخص خواهد شد. برای این منظور، تیپ های گیاهی بر اساس نمود ظاهری (فیزیونومی) و با دو گونه غالب نامگذاری خواهند شد. بعد از تهیه نقشه تیپ های گیاهی، لیست فلورستیک تیپ ها، شناسایی و گونه های مورد بررسی از نظر فرم رویشی، طول عمر، تیپ بیولوژیک و ارزش حفاظتی و نوع کاربرد کلاسه بندی خواهند شد. در مراحل بعدی به منظور بررسی روابط پوشش گیاهی با عوامل محیطی و تعیین مهمترین عامل یا عوامل موثر در پراکنش پوشش گیاهی، معیارهای کمی پوشش گیاهی نظیر؛ درصد پوشش تاجی، تراکم و فراوانی و به تبع آن اهمیت نسبی گونه های گیاهی در منطقه معرف هر یک از تیپ های گیاهی، اندازه-گیری و با استناد به آنها، وضعیت و گرایش جوامع گیاهی نیز مشخص خواهد شد. برای این منظور در داخل هر یک از تیپ-های گیاهی بسته به خصوصیات پوشش گیاهی و توپوگرافی منطقه، آماربرداری در داخل پلات های مستقر در امتداد ترانسکت ها، انجام و نتایج مذکور در فرم های مربوطه ثبت می گردد (مصداقی، 1382). همچنین به منظور بررسی اثر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک بر پراکنش پوشش گیاهی؛ در ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت و به طور کلی در جهت گرادیان محیطی، پروفیل های خاک حفر و با توجه به عمق ریشه دوانی گونه های موجود در منطقه مورد مطالعه، از عمق های مختلف، نمونه برداری خواهد شد. همچنین در هر واحد نمونه برداری، اطلاعات طول و عرض جغرافیایی، شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا نیز ثبت می شود (زارع چاهوکی و همکاران، 1389؛ جعفری و همکاران، 1389). سپس نمونه های خاک به آزمایشگاه منتقل و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آنها نظیر؛ مقدار رس، سیلت، شن، اسیدیته، هدایت الکتریکی، ماده آلی، آهک، فسفر، پتاسیم و ازت اندازه گیری خواهد شد. پس از اندازه گیری خصوصیات مذکور، از روش تجزیه واریانس برای بررسی خصوصیات خاک در بین جوامع گیاهی مورد مطالعه استفاده خواهد شد. سپس با استفاده از نرم افزار pc-ord رسته بندی جوامع گیاهی در ارتباط با عوامل محیطی با روش pca انجام خواهد شد.

مطالعه گلسنگ های ایران (بررسی و مطالعه سیستماتیکی سیانولیکن ها)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1386
  سولماز شهلا   محمدعلی رجامند

چکیده ندارد.

بررسی تغییرات فلوریستیک جنگلهای مازی بن و سی بن رامسر در طول شیب ارتفاعی 300 تا 2300 متر و ارتباط آن با عوامل اکولوژیک
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه 1389
  سمیه حسینی   محمدعلی رجامند

چکیده ندارد.

مطالعه فلوریستیک منطقه گنه دار مهاباد واقع در جنوب آذربایجان غربی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشگاه پیام نور مرکز تهران - دانشکده علوم 1387
  سلطنت سعادتی   محمدعلی رجامند

چکیده ندارد.

مطالعه فلورستیک بخش ساحلی تا ارتفاعات میانبند حوزه آبخیز شلمانرود در شهرستان لنگرود واقع در استان گیلان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1387
  نرجس صیقلی   محمدعلی رجامند

چکیده ندارد.

بررسی اکولوژیک و ارزیابی بخشی از مراتع میانبند دره شهدای ارومیه (نژدره)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1377
  مهدی خورشیدی   احمد محمودزاده

این تحقیق با هدف بررسی پوشش گیاهی، خاک و ظرفیت از دیدگاه مرتع در قسمتی از دره شهدا ارومیه بنام نژدره صورت گرفت . نژدره یکی از دره های فرعی دره شهدا با وسعت بیش از 700 هکتار، با طول جغرافیایی 45 درجه و 50 دقیقه و 40 ثانیه و 45 درجه و 10 دقیقه و 40 ثانیه و عرض جغرافیایی 37 درجه و 15 دقیقه و 30 ثانیه و 37 درجه و 16 دقیقه و 50 ثانیه، با ارتفاع متوسط 1800 متر از سطح دریا و با میانگین بارندگی سالانه 475 میلیمتر می باشد. در این تحقیق با استفاده از معیار چهره شناختی (فیزیونومیک) ده تیپ گیاهی مشخص شد. سپس در هر تیپ با استفاده از طرح سیستماتیکی - تصادفی از پوشش گیاهی نمونه برداری گردید. همچنین در هر تیپ سه نمونه خاک سطحی جهت تعیین عمق، ساختمان، بافت ، رنگ و ph برداشت شد و در نهایت با بررسی پوشش گیاهی در بهار، تابستان، و پاییز، گرایش و وضعیت تیپ ها از دید مرتعی تعیین و با دخالت دادن میانگین میزان بارندگی سالانه، ظرفیت تیپ ها برآورد گردید. نتایج حاصله به تفکیک به قرار زیر هستند: پوشش گیاهی: در ترکیب گونه ای نژدره، 51 خانواده گیاهی با غالبیت خانواده کاسنی (12 درصد) و سپس خانواده های گندمیان و چلیپاییان مشخص گردید. در طیف زیستی فانروفیت ها 8/3 درصد، کامه فیت ها 5/5 درصد، همی کریپتوفیت ها 53/1 درصد و کریپتوفیت ها 13/1 درصد ترکیب گیاهی نژدره را تشکیل می دهند. غالبیت شکل زیستی تروفیت ها، همی کریپتوفیت و کریپتوفیت نشانگر اقلیم استپی سرد در مکان مطالعاتی است . همچنین کلاسهای فرکانس گیاهان نشان می دهند که تمام تیپ ها دارای ترکیب غیریکنواخت هستند. خاک : عمق سطحی از حداقل 24 سانتیمتر در دامنه های صخره ای تا بیش از 96 سانتیمتر در کف دره می باشد. ساختمان خاک عموما دانه ای است ph خاک بعلت وجود لایه های سنگ آهکی و دولومیتی قلیایی بوده و بین 7/5 - 8/5 متغیر است . بافت خاک عموما لومی و بندرت رسی است . رنگ خاک نیز از قهوه ای قرمز و قهوه ای زرد تا قهوه ای تیره متغیر است . از لحاظ مرتع: چرای سنگین و حضور برخی از گیاهان مهاجم در تعدادی از تیپ ها و از طرف دیگر فرسایش خاک و عاری شدن سطح خاک از پوشش گیاهی، سبب گردیده که تمام تیپ ها دارای گرایش منفی باشند. برآورد ظرفیت از طریق تعیین وضعیت مرتع و رابطه آن با بارندگی (بعلت عدم امکانات قرق و چرای دایم دامهای محلی) صورت گرفت و در این برآورد متوسط بارندگی ده سال متوالی لحاظ گردید. در مجموع برای مکان مطالعاتی ظرفیت 3450 واحد دامی در ماه برآورد شد. همچنین نقشه های پوشش گیاهی، هیپسومتریک ، طبقات شیب ، جهت های جغرافیایی و تیپ های گیاهی نیز تهیه و ترسیم شدند.

بررسی فلوردره شهدا ارومیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1378
  یعقوبعلی حقی   محمدعلی رجامند

پوشش گیاهی ایران تنوع اکولوژیک و غنای گونه ای زیادی را داراست . پوشش گیاهی دره شهداء ارومیه از تنوع گونه ای فراوانی برخوردار است و گونه های آن به طور کامل شناسایی نشده است . تعدادی از نمونه های جمع آوری شده از این منطقه در هر باریم دانشکده علوم دانشگاه ارومیه موجود میباشد. در این تحقیق با استفاده از روش فلورستیک (floristic) به شناسایی گیاهان منطقه پرداختیم. در این روش پس از جمع آوری و خشک نمودن نمونه ها، برای شناسایی نام گونه، هر نمونه گیاهی، ابتدا با گیاهان نامگذاری شده موجود در هر باریم دانکده علوم دانشگاه ارومیه و هر باریم مرکز تحقیقات منابع طبیعی ارومیه، مقایسه شدند. بر همین اساس تعدادی از گیاهان شناسایی شدند بقیه گیاهان تا حد امکان با استفاده از فلورایرانیکا، فلور ترکیه، فلور ایران، رستنی های ایران، فلور گیاهان آوندی، فلور آذربایجان، فلور شوروی و ... شناسایی شدند. در ترکیب گونه ای دره شهداء ارومیه 58 خانواده، 186 جنس و 215 گونه گیاهی مشخص گردید. پس از شناسایی تیره ها و گونه های گیاهی منطقه فیتوکوریای آنها نیز مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که 3 درصد گیاهان منطقه را عناصر مدیترانه ای، 10 درصد اروپا-سیبری و 87 درصد آنرا عناصر ایران-تورانی تشکیل میدهند.

بررسی تاثیر تغیر عوامل اکولوژیک بر چگونگی پراکنش و تنوع ژنتیکی ریواس ‏‎(rheum ribes l.)‎‏
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1379
  قدیر طاهری   محمدعلی رجامند

به منظور بررسی تاثیر عوامل متغییر اکولوژیک بر چگونگی انتشار و فاصله ژنتیکی توده های محلی ریواس، آزمایشی در سال 79-1378 در مناطق خرو و میرآباد نیشابور و دره سلوک ارومیه انجام شد. مطالعات بوم شناختی گونه گیاهی ریواس ‏‎rheum ribes l.‎‏ در مناطق خرو و میرآباد انجام گرفت و از نمونه های مربوط به دره سلوک برای بررسیهای بیوشیمیایی و تعیین میزان فاصله ژنتیکی استفاده شد.به منظور اجرای بررسیهای بوم شناختی، دو منطقه در خرو (کوههای با جهت شیب رو به شمال و جنوب) و کی منطقه از میرآباد (جهت شیب رو به شمال) مورد مطالعه قرار گرفت. در هر منطقه بر اساس اختلاف ارتفاع و جهت شیب تعدادی قطعه نمونه (2 متر * 2 متر = 4 متر) انتخاب و اندازه گیری مشخصه های لازم انجام شد.تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که تغییر ارتفاع علاوه بر تغییر فهرست گونه های گیاهی همره بر تعداد و درصد پوشش بوته های ریواس نیز تاثیر معنی داری داشته است. حداقل و حداکثر ارتفاع رویش ریواس در منطقه مورد بررسی در میرآباد به ترتیب 1600 و 2500 متر است. میانگین تعداد بوته و درصد پوشش بوته های ریواس در ارتفاع 1900 متری بیشترین مقدار است و اختلاف معنی داری ‏‎(a=%5)‎‏با سایر طبقات ارتفاعی دارد. در دامنه های با شیب رو به شمال در خرو (حداقل و حداکثر ارتفاع رویشی ریواس به ترتیب 2200 و 2800 متر) بیشترین تعداد و درصد پوشش در طبقه ارتفاعی 2500 متری مشاهده شد و اختلاف آن با سایر طبقات ارتفاعی معنی دار ‏‎(a=%1)‎‏ است. در دامنه های با شیب جنوبی خرو (حداقل و حداکثر ارتفاع رویشی ریواس به ترتیب 2200 و 3100 متر) بیشترین تعداد و درصد پوشش در طبقه ارتفاعی 2800 متری مشاهده شد . اختلاف این ارتفاع با سایر طبقات ارتفاعی معنی دار ‏‎(a=%1)‎‏ است. جهتهای جغرافیایی مختلف باعث تغییر تعداد و درصد پوشش بوته های ریواس شدند. اما میزان این تغییرات از نظر آماری معنی دار نیست.مطالعات بیوشیمیایی با جمع آوری نمونه های بذر از ارتفاعات و جهتهای مختلف شیب مناطق خرو (6 نمونه)، میرآباد (3 نمونه)، و دره سلوک (2 نمونه) انجام شد. پس از استخراج پروتئین های محلول در نمک (گلوبولین ها) و محلول در الکل (پرولامین ها) نمونه ها به روش ‏‎sds-page‎‏ مورد بررسی قرار گرفت.باندهای پروتئین بدست آمده از پروتئنی های محلول در نمک دارای تنوع بسیار کمی بود، لذا برای بررسی تنوع ژنتیکی مورد استفاده قرار نگرفت ولی تجزیه ‏‎sds-page‎‏ پرولامین های بذر تفاوتهای آشکاری را در جمعیتهای ریواس نشان داد. این اختلافات بر اساس حضور و یا عدم حضور باندهای با ‏‎rm‎‏ مشابه تعیین گردید.نتایج این تحقیق نشان داد که تغییر در ارتفاع از سطح دریا و جهتهای مختلف سیب در مناطق مورد بررسی بر تنوع ژنتیکی توده های ریواس موثر است و میت وان با تجزیه پروتئین های محلول در الکل (پرولامین ها) به روش ‏‎sds-page‎‏ به عنوان روشی سریع و قابل قبو نسبت به شناسایی تنوع در توده های ریواس اقدام نمود.

شناسایی علفهای هرز و دانه رست ‏‎(seedling)‎‏ آنها در مزارع گندم اطراف ارومیه
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده علوم 1380
  فاطمه حیدریان نایینی   محمدعلی رجامند

گسترش سریع استفاده از روش های شیمیایی کنترل علف های هرز گیاهان زراعی، ضرورت شناسایی و تشخیص آنها را خصوصا قبل از اینکه از مرحله گیاهچه ای پا فراتر نهند، ایجاب کرده است. این امر به این دلیل است که در این مرحله، علف های هرز به سهولت کنترل می شوند. از آنجایی که در شهرستان ارومیه، گندم از مهمترین محصولات زراعی می باشد، در این پژوهش تلاش شده است تا علف های هرز این محصول زراعی مهم،شناسایی و کلیدهایی برای دانه رست آنها تهیه شود. همچنین، میزان تراکم، فراوانی و درجه غالبیت و اهمیت آنها مشخص گردد. بدین منظور چند مزرعه گندم در اطراف شهرستان ارومیه انتخاب و در هر مزرعه 5 پلات 1 متر مربعی در مرحله بعد از ساقه دهی گندم انداخته شد. در نهایت 55 گونه علف هرز متعلق به 21 خانواده گیاهی شناسایی شدند و شرح گیاه شناسی همراه با شکل آنها تهیه شد. با تعیین میزان حضور هر یک از این گونه ها درجه غالبیت و اهمیت آنها مشخص گردید. در بین این خانواده ها شب بو ‏‎(cruciferae)‎‏ و میخک ‏‎(caryophyllaceae)‎‏ بیشترین علف هرز منطقه را تشکیل داند و جنس و گونه ‏‎chenopodium album l‎‏ خطرناکترین علف هرز منطقه (100% فراوانی) گزارش شد. پس از جمع آوری علف های هرز و شناسایی آنها، بذرهای رسیده هریک در شرایط کنترل شده کشت شد و دانه رست ها در مرحله 6 برگی مورد مطالعه قرار گرفت. در پایان، ویژگی های دانه رست ها در مرحله 6 برگی مانند شکل برگ، حاشیه برگ، طرز قرار گیری برگ روی ساقه، نوک برگ، رگبندی و وجود یا عدم وجود کرک، مبنای تفکیک آنها قرار گرفت و براساس ویژگی های ذکر شده کلیدهایی برای شناسایی دانه رست ها تهیه گردید و از هریک از دانه رست ها یک شمای کلی طراحی شد.