بررسی اثر جاذب اندوتوکسین بر میزان نفوذ چربی در کبد گاوهای شیری در دوره انتقالی به کوشش: سید مجتبی نقیب این مطالعه به منظور روشن تر شدن ابعاد روند بیماری زایی کبد چرب و بررسی اثر جاذب اندوتوکسین در پیشگیری از کبد چرب در دوره انتقالی صورت گرفته است. 60 راس گاو شیری (شکم دوم و سوم) در دوره انتقال(سه هفته قبل و سه هفته بعد از زایش) انتخاب وبه دو گروه 30 راسی گروه آزمایش وگروه کنترل تقسیم شدند. از هر گروه، 20 راس که دارای زایمان طبیعی و فاقد هرگونه بیماری بودند را انتخاب کردیم. در گروه آزمایش علاوه بر جیره عادی، جاذب اندوتوکسین (بنتونیت و مونت موریلینات) در طی دوره انتقالی به جیره گاوهای شیری اضافه گردید. نمونه گیری سه هفته قبل از زمان تخمینی زایمان آغاز و تا 21 روز پس از زایمان ادامه داشت. نمونه گیری از ورید جاگولار سه تا چهار ساعت پس از خوراک دهی به گونه ای که زمان نمونه گیری برای همه نمونه ها یکسان بود، انجام گرفت. میزان سرمی nefa، بتا هیدروکسی بوتیرات، ، گلوکز ، سرم آمیلوئیدa ، هاپتوگلوبین فاکتور نکروزکننده توموری آلفا ، فیبرینوژن، سیالیک اسید و سوربیتول دهیدروژناز در سرم مورد ارزیابی قرار گرفت. تصاویر سونوگرافی از سمت راست حیوان در حالت ایستاده از فضای بین دنده ای دهم اخذ شد. نفوذ چربی در کبد از طریق آنالیز دیجیتال تصاویر سونوگرافی اخذ شده در زمان یک هفته قبل از زایش و ده روز پس از زایش مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز دیجیتال تصاویر سونوگرافی کبد با استفاده از الگوریتم های طراحی شده و نتایج سایر مطالعات توسط نرم افزار مطلب بر روی قسمت همسان تصویر (قسمتی که فاقد رگ خونی و مجاری صفراوی بزرگ) صورت گرفت. در انجام آزمون های آماری از نرم افزار spss بهره گیری شد. به منظور ارزیابی تفاوت آماری فاکتورهای سرمی مورد بررسی در هفته های مشابه از آزمون two independent samples t-test و جهت مقایسه نتایج حاصله از آنالیز دیجیتال تصاویر در هرگروه از آزمون p جفتی استفاده شد و سطح معنی داری به میزان 05/0>p لحاظ شد. روند تغییرات سرمی nefa و بتا هیدروکسی بوتیرات در دوره انتقالی نشان داد که میزان سرمی این دو ترکیب در گروه آزمایش به طور معنی داری در مقایسه با گروه کنترل کاهش یافته است. همچنین غلظت سرمی پروتئین های فاز حاد مورد مطالعه شامل سرم آمیلوئیدa ، هاپتوگلوبین، فاکتور نکروزکننده توموری آلفا، فیبرینوژن و سیالیک اسید اکثرا درطی دوره انتقالی در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در زمان یکسان به طور معناداری کاهش یافته بود (05/0>p). غلظت سرمی گلوکز طی دوران انتقالی، در گروه آزمایش به طور معناداری بالاتر از گروه کنترل بود (05/0>p). غلظت سرمی سوربیتول دهیدروژناز که یک آنزیم اختصاصی در کبد به شمار می رود در طی دوره انتقالی در گروه کنترل به گونه ای معنا دار در سطح بالاتری قرار داشت(05/0>p). بر اساس نتایج آنالیز دیجیتال تصاویر سونوگرافی اخذ شده، میزان نفوذ چربی در گروه کنترل با رابطه ای معنی دار پس از زایمان در مقایسه با تصاویر قبل از زایمان افزایش یافته (05/0>p) در حالی که در گروه آزمایش میزان نفوذ چربی پس از زایمان در مقایسه با تصاویر قبل از زایمان با رابطه ای معنی دار کاهش یافته است (05/0>p). در نهایت می توان اینگونه نتیجه گرفت که جاذب های اندوتوکسین استفاده شده در این مطالعه سبب جذب گروهی از توکسین های موجود در دستگاه گوارش از جمله اندوتوکسین های حاصله از مرگ باکتری های گرم منفی ناشی از تغییرات جیره ای شده و به دنبال آن تحریک سیستم ایمنی حیوان کاهش و در نتیجه میزان تولید و ترشح فاکتورهای التهابی کاهش و تعدیل یافته است. از آنجا که التهاب و فاکتورهای التهابی مرتبط با آن با اثر بر روی متابولیسم چربی ها و سایر مواد سبب تسریع نفوذ چربی در کبد می شوند، لذا کاهش التهاب و فاکتور های التهابی توسط مداخله ایجاد شده در جیره دوره انتقالی سبب کاهش نفوذچربی در بافت کبدی شده است. نتایج این تحقیق می تواند سبب افزایش راندمان تولید و بهبود وضعیت تولیدمثلی در سطح گله های گاو شیری شود.