نام پژوهشگر: حسین نورپور آناقیزی

جامعه شناسی فارابی؛ امکان یا امتناع
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  حسین نورپور آناقیزی   قربانعلی سبکتکین

امروزه در محافل دانشگاهی و در حوزه های علوم انسانی، بحث در مورد علوم انسانی اسلامی و بومی بصورت جدی مطرح و پیگیری می شود. از اهداف این جریان می توان در مورد امکان و یا عدم امکان تاسیس علوم انسانی بومی مبتنی بر مولفه های تاریخی و فرهنگی این کشور نام برد. در ذیل این مجموعه می توان از امکان ایجاد و تاسیس جامعه شناسی اسلامی با توجه به تعدد دانشمندان اجتماعی مسلمان در ادوار گذشته کشورمان نام برد. در این بین می توان از فارابی به عنوان موسسس فلسفه اسلامی و کسی که در زمینه اجتماعی دارای کتب متعددی مانند « آراء اهل مدینه فاضله » و « سیاست المدینه » است، نام برد. در زبان و گفتمان فارابی ما با واژه گان اجتماع و انسان روبرو می شویم. در اندیشه فارابی مفهوم اجتماع، پیوند نزدیکی با معرفت شناسی و هستی شناسی زمانه خود که مبتنی بر طبیعیات ارسطو است، دارد، در حالی که جامعه شناسی مدرن مبتنی بر دستگاه مفهوم پردازی است که مختص دوران حاضر می باشد. ادعای این موضوع که فارابی نیز مانند دیگر موسسان جامعه شناسی غرب، جامعه شناس است کاری ایده ئولوژیک است. امکان تشکیل جامعه شناسی بومی، بر مبنای اندیشه اندیشمندان مسلمان در صورتی امکان پذیر است که این تاسیس مبتنی بر تذکر و اصطکاک با بدنه اصلی و مولفه های اساسی تجدد و مدرنیته صورت پذیرد.