چکیده سخنان امام علی (ع) در نهج البلاغه به سبک های مختلف و آهنگ های متفاوت بیان شده که می توان آن را یکی از امتیازات کلام ایشان برشمرد خطاب های ایشان به گروههای مختلف و به افراد خاص گاه با الفاظ رقیق و لطیف بیان شده و گاه دارای کلمات محکم و سرزنش آمیز می باشد. عتاب ها و نکوهش های امیرالمومنین (ع) نه تنها دشمنان بلکه دوستان و کارگزاران و در مواقعی نیز عموم مردم جامعه آن روز را در برمی گیرد. در این مجال با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر خطبه ها و نامه های نهج البلاغه به عتاب های امام علی (ع) پرداخته ایم. در این پژوهش نکوهش های امام (ع) به یاران و کارگزاران و دشمنان و مخالفان بررسی گردیده و شخصیت مخاطبین این عتاب ها معرفی و علل و زمینه های عتاب ایشان بیان گردیده است. عتاب های امیرالمومنین (ع) به یاران و کارگزاران خود جنبه تربیتی داشته و با هدف اصلاح آنان و برای اجرای عدالت و جلوگیری از انحراف و ظلم و ستم صورت پذیرفته است و به دشمنان و مخالفان نیز به منظور رد ادعاهای آنان و با هدف روشنگری برای افراد ساده دل و بی خبری بوده که تحت تاثیر تبلیغات سوء دشمنان قرار داشتند.امیر المومنیین (ع) در خطاب های عتاب آمیز از ابزارهای بیانی و صنایع ادبی برای بیان مقصود استفاده فرموده اند که مهم-ترین آنها استعاره و تشبیه می باشد. کلمات کلیدی: امام علی (ع)، نهج البلاغه، عتاب، مخالفان، کارگزاران.