نام پژوهشگر: پروین توکلی نژاد

هسته اولیه شیعه و سرانجام آن
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  پروین توکلی نژاد   محمد سپهری

بر هر پژوهشگر این امر روش است که سال های پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) تا قتل خلیفه سوم یکی از دوران های حساس، پر ماجرا و سرنوشت سازی است که هنوز پس از 14 قرن، گرد و غبار طوفان حوادث آن فرو ننشسته و خیل طالبان حقیقت برای رهیافت آن دوران را به خود فرا می خواند. دراین تحقیق از جناح حامیان علی (ع) یاد می کنیم. عدم حضور علی (ع) و شیعیان او در سقیفه باعث شد تا جناح مهاجران موقعیت خویش را تحکیم کنند. پیروان علی (ع) زمانی از جریانات موجود آگاه شدند که بیعت عمومی در مسجد انجام می شد. علی (ع) تمام تلاش های خود و یارانش را در جهتی سازمان می داد که هیچ خطری متوجه اساس اسلام نشود. زیرا در غیر اینصورت نتیجه جز فروپاشی وحدت جامعه نوپای اسلامی به دنبال نداشت. در این راستا علی (ع) نیز بیش از هر کس دیگری، برای احقاق حق الهی خویش، به تلاش های گسترده ای در جهت بسیج عمومی و فکری مسلمانان دست زد، اما از آنجا که حفظ و اعتلای دین پیامبر (ص) برای او اهمیت داشت، هنگامی که میان حقوق خود و حفظ دستاوردهای چندین ساله رسول خدا (ص) تعارض آشکار دید در نهایت سکوت اختیار کرد. طرفداران علی (ع) در اعتراض به آنچه در سقیفه گذشته بود در منزل فاطمه (س) گرد آمدند تا از رهبر خود حمایت کنند و تعدادی نز در مسجد با ابوبکربه احتجاج پرداختند و همگی از بیعت با ابوبکر سرباززدند. فاطمه (س) در جهت احقاق حقوق رهبری علی (ع) و دفاع از وی در صحنه سیاسی نقش موثری ایفا کرد او با خواندن خطبه های جامع و مکرر نسبت به خارج شدن خلافت از مسیر اصلی هشدار می داد. علی (ع) تا زمانی که فاطمه (س) زنده بود با ابوبکر بیعت نکرد و تا زمانی که او بیعت نکرده بود بسیاری از پیروانش نیز با خلیفه بیعت نکرده بودند. یاران و پیروان علی (ع) در فتوحات دوران عمر نقش به سزایی داشتند و این حضور با اجازه رهبرشان بوده است. و حضور آنها در فتوحات نه به منزله تایید حکومت و خلافت بلکه به علت تمایل و علاقه آنان جهت گسترش اعتلای اسلام در خارج از مرزهاست.