نام پژوهشگر: کبری بهرامی دو تپه سفلی

منزلت اجتماعی موافقان و مخالفان پیامبر (ص) در دوران مکی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده ادبیات، زبانهای خارجی و تاریخ 1393
  کبری بهرامی دو تپه سفلی   شهلا بختیاری

13سال از دوران دعوت 23 ساله پیامبر (ص) در مکه سپری شد. بعد از آن که دعوت عمومی پیامبر(ص) آغاز شد، دو جناح موافق و مخالف در ارتباط با پیامبرشکل گرفت. در دوران مکی که ساختار و وضعیت اجتماعی مکه تغییری نکرده بود، موافقان و مخالفان پیامبر برحسب دوره جاهلیت از جایگاه و منزلت مقبولی برخودار بودند. پژوهش حاضر درصدد است تا با رویکردی توصیفی و بهره گیری از روش های آماری، افراد، جایگاه و منزلت اجتماعی موافقان و مخالفان پیامبر در دوران مکی را از زمان بعثت در دوره 13 ساله مورد شناسایی و بررسی قرار دهد. در این دوره 55 نفر از موافقان و مخالفان با تعیین شاخص های منزلت اجتماعی که شامل سن، وابستگی قبیله، وابستگی طایفه، سکونت ، اصل و نسب، وضعیت اقتصادی و شهرت است مورد تفکیک قرار گرفته و به صورت برآیندهای بالا، متوسط و پایین ارزیابی شده است و در نهایت مقایسه فراوانی آنها در قالب جداول و نمودارهایی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده نشان دهنده آن است که 58%. از موافقان از سن پایین و 58% از مخالفان از سن نامعلومی برخوردار بودند. در وابستگی قبیله ای 81% از موافقان و 96% از مخالفان جزء قبیله قریش بودند. در وابستگی طایفه ای نیز بیشترین موافقان پیامبر(ص) با 12% به طایفه بنی هاشم تعلق داشته و قبایل بنی عبد شمس ، بنی مخزوم و بنی تیم هر کدام به طور مساوی 10% را دارا بودند. بیشتر مخالفان پیامبر(ص) نیز با 17 % و 21 % به ترتیب متعلق به طایفه های بنی جمع و بنی عبد شمس بودند. همچنین مخالفان در طایفه بنی هاشم 17% و در طوایف بنی مخزوم و بنی سهم به طور مساوی 5/12 % را تشکیل می دادند. زادگاه موافقان و مخالفان به ترتیب با کسب 84% و 96% در مکه بوده است. نیز42% از موافقان از اصل و نسب بالا و 58% از مخالفان از اصل و نسب متوسطی برخودار بودند. نیز 55% از موافقان از وضعیت اقتصادی متوسط و 79% از مخالفان از وضعیت اقتصادی بالایی برخودار بودند. 71% از موافقان و 54% از مخالفان فاقد شهرت بودند. در بخش سطح اختلاف نیز بین دو گروه موافقان و مخالفان تنها در وضعیت اقتصادی اختلاف سطح دیده شد.