نام پژوهشگر: زینب فرید

بررسی تطبیقی تناسب آیات و سور از دیدگاه علامه طباطبایی و بقاعی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم - دانشکده علوم قرآنی قم 1392
  زینب فرید   - آخوند

هدف از این مجموعه بررسی تطبیقی علم تناسب از دیدگاه علامه طباطبایی وبقاعی از مفسران قرن نهم است ؛با توجه به اینکه بقاعی یکی از طرفداران سر سخت این علم است اما بررسی شایان توجهی در صحت ادعاهای مطرح شده از جانب ایشان انجام نشده است .وهمچنین در باره تفسیر گرانقدر علامه طباطبایی نیز،اثری که بطور مستقل و همه جانبه به بیان تناسبات مطرح شده از نظر ایشان بپردازد وجود ندارد.لذا مناسب دیدم که به بررسی تناسب از دیدگاه این دو مفسر بپردازم.تناسب مبناهای مختلفی از نظر این دو مفسر دارد؛از نظر بقاعی تناسب تنها بر مبنای توقیفیت نظم قرآن و از نظر علامه مهمترین دلیل تناسب وحدت سیاق می باشد.لذا در بررسی تطبیقی نظر این دو مفسر،به این نکته اهمیت داده شده است.زیرا هر کدام از این مبانی ،در نحوه ی پرداختن به علم تناسب تاثیر گذار است؛با توجه به مبنای بقاعی ،وی قائل به کلیه ی تناسباتی که ار تباط مستقیم با توقیفیت نظم دارند می باشد که شامل تناسب الفاظ و جملات درون آیه ها و تناسب همه ی آیات مجاور وهمه ی سوره های مجاور می باشد.ولی با عنایت به مبنای علامه ،وی بجز مواردی که دلیل قطعی روایی مبنی بر یکجا نازل شدن آیه ها وجود داشته باشد،تنها تناسباتی که بر مبنای وحدت سیاق باشند می پذیرد که فقط در حیطه ی آیات مطرح می شود وشامل تناسب سور نمی باشد.چون اساس توقیفیت نظم قرآن به زمان جمع قرآن ارتباط مستقیم دارد لذا مباحث لازم از جمع قرآن را مطرح نموده تا در بررسی تطبیقی نظر این دو مفسر،دلیل تفاوتهای موجود در انواع تناسبات مطرح شده از جانب آنان،بخوبی در ذهن خواننده نقش ببندد.