نام پژوهشگر: سهیلا پورشقاقی

مقایسه ی داستان های کلیله و دمنه و مرزبان نامه براساس نظریّه ی پراپ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ارومیه - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1393
  سهیلا پورشقاقی   عبدالناصر نظریانی

از اوایل قرن بیستم گروهی از دانشمندان علوم انسانی روسیه، شروع به تحلیل ساختارمتن های ادبی کردند و خود را فرمالیست نامیدند. آن ها کمتر به درون مایه و موضوع آثارتوجّه داشتند، مشهورترین این افراد ولادیمیر پراپ نام داشت، که بر روی مجموعه قصه های پریان روسی که آفاناسیف گردآوری کرده بود تحلیل ساختاری را انجام داد. او شیوه و اسلوب کار خویش را ریخت شناسی نامید، به معنای مطالعه اجزای تشکیل دهنده ی قصّه و روابطی که بین آن ها وجود دارد. جستار حاضر نیز به بررسی کتاب مرزبان نامه می پردازد که از اسلوب اسلیمی حکایت در حکایت برخوردار می باشد و نیز از مشهورترین آثار ادبی کهن به شمار می آید. با توجّه به این که حکایت حیوانات همیشه به منزله یک نوع تعلیمی و تمثیلی شناخته شده است می توان گفت الگوی ساختاری پراپ، یکی از الگوهای مناسب برای بررسی این حکایت ها از جمله حکایت های مرزبان نامه است، که در این پژوهش سعی شده ساختمان این حکایت ها و عناصر موجود در آن ها بر اساس شیوه ی پراپ تحلیل و با حکایت های کلیله و دمنه مقایسه شود و شباهت ها و تفاوت های آن ها مورد بحث قرار گیرد.