در پژوهش حاضر ، به این سوال پاسخ داده می شود که سازوکارهای انتقاد سیاسی در حکومت اسلامی با تأکید بر دیدگاه امام خمینی و آیت الله خامنه ای چیست.در پاسخ،فرضیه ای مطرح شده که برگرفته از متون دینی ، دیدگاهها و بیانات امام خمینی و آیت الله خامنه ای می باشد و آن اینکه انتقاد سیاسی می تواند در قالب های مختلفی چون «امر به معروف و نهی از منکر»و نیز در قالب «نصیحت» و «مشورت» صورت پذیرد.طبیعتا با توجه به آسیب های فراوانی که حیطه قدرت و سیاست را تهدید می کند لذا نگاه های نقادانه و تیزبین که در موقع مناسب خود ،به گوشزد کردن نقاط لغزش به حاکمان مملکت اسلامی بپردازند به کمک طلبیده می شوند.تحقیق حاضر تلاش کرده است با بیان شالوده ها و بنیان های اساسی، ضرورت نقد و انتقاد در عرصه مهم سیاست و حکومت را مورد بررسی قرار دهد و در این میان به مباحثی چون «آزادی»و «مردم سالاری دینی» و« استبداد ستیزی» ،«مسوولیت پذیری و پاسخگو بودن» پرداخته و مرزهای انتقاد، شناسایی و خطوط قرمز آن مورد تبیین واقع شده است.نتیجه اینکه می توان در قالبهای پرمحتوا و باظرفیتی چون« امر به معروف و نهی از منکر» و با تصویب قوانین لازم برای اجرایی کردن اصل هشتم قانون اساسی و نیز زمینه سازی صحیح برای حضور رسانه های گروهی مثل روزنامه ها و مطبوعات و نیز سایتهای مختلف خبری و تحلیلی و تشکلات حزبی و انجمن های مردم نهاد،در راستای جامه عمل پوشاندن به اصول 24،26و 27 قانون اساسی،بستر لازم برای تحقق سازوکارهایی چون «نصیحت» و «مشورت» و ابراز و انعکاس دیدگاه های انتقادی از حکومت اسلامی را فراهم نمود.امری که در دوره حاکمیتی هرچند کوتاه پیشوایان معصوم(ع) من جمله حضرت علی(ع) بارها ملاحظه می شود.