هدف: از زمان پدیدار شدن وب سایت ها، اندیشه ی سنجش و ارزیابی آن ها نیز شکل گرفت. با توجه به تنوع ساختار، محتوا و کاربری وب سایت ها، شیوه ها، شاخص ها و ابزارهای متنوعی برای ارزیابی آن ها به کار می رود. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی کیفی وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با دو روش وب کیوای ام و فاز-وب انجام گرفت و در نهایت با استفاده از یافته ها مبادرت به طراحی یک سیستم استنتاج فازی گردید. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی است که با روش پیمایشی انجام شده است. به این منظور 65 وب سایت آرشیو ملی جهان با سیاهه وارسی روش وب کیوای ام که بر اساس جامعه پژوهش طراحی و وزن دهی شده است و همچنین ابزارهای پیوسته روش فاز-وب مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های هر دو روش پس از گردآوری وارد نرم افزار excel و spss شد و بر اساس آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از داده های روش فاز-وب در نرم افزار matlab یک نظام استنتاج فازی طراحی شد. یافته ها: ارزیابی وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با روش وب کیوای ام نشان داد که این وب سایت ها از لحاظ معیار قابلیت استفاده امتیاز 49/0 را کسب کرده اند و در وضعیت متوسط قرار دارند. در معیار قابلیت عملکرد نیز با امتیاز 42/0 وضعیت متوسط دارند. در معیار قابلیت اطمینان وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با میانگین امتیاز 66/0 در وضعیت مطلوب و از لحاظ معیار کارایی با امتیاز 64/0 در وضعیت مطلوب هستند. امتیاز نهایی به دست آمده برای وب سایت های آرشیوی 51/0 است که نشان می دهد این وب سایت ها در وضعیت متوسط قرار دارند. در ارزیابی وب سایت های آرشیوهای ملی جهان با روش فاز- وب معیار جذابیت میانگین 23/0 را در بازه (صفر تا دو)، معیار ربط میانگین 53/0 در بازه (صفر تا 10)، معیار ناوبری میانگین 42/2 در بازه (صفر تا 10)، معیار پیوندهای شکسته میانگین 34/71 در بازه (صفر تا 100)، معیار عملکرد میانگین 95/0 در بازه (صفر تا یک) و معیار دسترس پذیری میانگین 47/0 در بازه (صفر تا یک) به دست آمده است. در نهایت میانگین کل امتیازات به دست آمده 505/0 است. همچنین، یافته ها نشان داد که بین نتایج ارزیابی دو روش وب کیوای ام و فاز-وب اختلاف معنی داری وجود ندارد. نتیجه گیری: با توجه به یافته های پژوهش وب سایت های آرشیوهای ملی جهان از نظر معیارهای اصلی قابلیت استفاده و قابلیت عملکرد نسبت به معیارهای دیگر نقاط ضعف بیشتری دارند. طراحان وب سایت های آرشیوی باید تمرکز خود را معطوف به این نقاط ضعف نموده و با توجه به نتایج و پیشنهادهای این بررسی برای برطرف کردن آن ها تلاش نمایند و با استفاده از سیستم استنتاج فازی می توانند به طور مستمر کیفیت وب سایت خود را بسنجند.