در این پایان نامه سعی شده است با بهره گیری از مفاهیم و اصول جامعه شناختی،بررسی اکتشافی و تحلیلی از نمایشنامه های ایرانی با تا کید بر موقعیت های اجتماعی صورت پذیرد؛مسئله اساسی در این تحقیق در ارتباط باآگاهی و شناخت از موقعیت های اجتماعی و تاثیر ساخت اجتماعی در شکل گیری موقعیت های اجتماعی مختاف در آثار نمایشی می باشد. هدف از این تحقیق تاکید بر متن نمایشنامه به عنوان بستری که امکان شناخت آثار نمایشی را بر اساس معیار های جامعه شناختی فراهم می کند و همجنین تشخیص و تشریح تفاوت های نمایشنامه با دیگر گونه های ادبی با توجه به رویکرد های جامعه شناختی و ارائه روشی مشخص برای تحلیل اثر بر اساس معیار های جامعه شناختی می باشد؛با توجه به عدم پیشینه تحقیق در این حوزه سعی شده است با بهره گیری از تحلیل محتوای کیفی و معیار های تحلیل کیفی در فرایند تحقیق-در بخش روش- دو سطح از تحلیل در هر اثر ،مورد بررسی جامعه شناختی قرار گیرد،که سطح اول با بهره¬گیری از چهار چوب مفهومی در تحقیق و مفاهیم جامعه¬شناختی در برابر شخصیت¬های نمایشنامه در قالب مقولات می¬باشد و سطح دوم با بهره¬گیری از تخیل جامعه شناختی و کشف مدلهای تحلیلی بدیع و نو در مسیر تحلیل آثار می باشد.نتایج حاصل از این تحقیق در پیوند با پیشنهادات تحقیق قابلیت ارائه خواهد داشت؛چرا که از منظر محقق ،در این تحقیق کیفی،نتایج حاصل از تحقیق، در فرایند تجزیه و تحلیل هر یک از آثار معنا پیدا می کند و دستیابی به نتایجی جامع-کمی کردن- مفاهیم کیفی به هر بهایی می باشد.