یکی از اصیل¬ترین رفتارهای اجتماعی تشکیل خانواده می¬باشد که باعث بالا رفتن کیفیت زندگی و بقای نسل می-شود با توجه به این نکته انتخاب همسر تاثیر فوق العاد¬ه¬ای در پایداری خانواده¬ دارد. معیارهای همسرگزینی در بین کشورها و حتی درون یک کشور متفاوت است. چنین نوساناتی می¬تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. پژوهش حاضر در پی بررسی عوامل موثر بر همسرگزینی در قوم بلوچ در دو شهر سراوان و نیکشهر از استان سیستان و بلوچستان بوده است. روش مورد استفاده در این پژوهش پیمایش و ابزار جمع آوری داده¬ها پرسشنامه بوده است. جمعیت این تحقیق شامل کلیه افراد بالاتر از 15 سال بوده، که به روش نمونه¬گیری تصادفی و خوشه¬ای¬ چند مرحله¬ای انتخاب شده و مورد مطالعه قرار گرفته اند. چهارچوب نظری در پژوهش مزبور نظریه کارکردی ساختی پارسونز بوده است. معیارهایی که در این تحقیق در نظر گرفته شده¬اند عبارت از «ویژگیهای اخلاقی و رفتاری»، «ویژگیهای ظاهری»،«تجانس و همگونی در منشاء اجتماعی»،«پایگاه اجتماعی»، «ویژگی های مذهبی» و «اهمیت به نظر خانواده و بزرگان فامیل» بوده¬اند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار «spss» انجام گرفته است. نتایج حاصل از یافته های استنباطی نشان می¬دهند که افراد مورد مطاله در دو شهر سراوان و نیکشهر تفاوت چندانی در معیارهای اخلاقی و رفتاری، مذهبی و همچنین معیار اهمیت نظر خانواده و بزرگان فامیل بعنوان شاخص های مهم در انتخاب همسر نشان نداده اند به عبارت دیگر در هر دو منطقه به طور یکسان به این معیارها اهمیت و ارزش قائل هستند. اما در دو معیار پایگاه اجتماعی و تجانس و همگونی در منشاء اجتماعی افراد مورد مطالعه در شهر نیکشهر میزان اهمیت بیشتری نسبت افراد مورد مطالعه در شهر سراوان قائل بوده اند. و افراد مورد مطالعه در شهر سراوان نسبت به نیکشهر به معیار ویژگی های ظاهری افراد بیشتر اهمیت داده¬اند.