نام پژوهشگر: سوگند پوراقبالی

تاثیر تغییرپذیری در سطح افزونگی اجرا برای سطوح مختلف مهارت بر یادگیری پرتاب آزاد بسکتبال
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده تربیت بدنی علوم ورزشی 1393
  سوگند پوراقبالی   حمیدرضا طاهری

هدف از این تحقیق بررسی اثر دو روش تمرینی متفاوت بر روی یادگیری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال در افراد با سطوح مهارتی مختلف بود. بدین منظور 24 نفر در این تحقیق شرکت کردند که 12 نفر از آنها افراد ماهر (حداقل 10 سال سابقه تمرین رسمی بسکتبال) و 12 نفر دیگر به عنوان افراد مبتدی (بدون سابقه آموزش در بسکتبال) در نظر گرفته شدند. بعد از یک پیش آزمون افراد در هر سطح مهارت به دو گروه تقسیم شدند، گروه¬های متغیر و ثابت. در مرحله اکتساب گروه¬های ثابت توپ را از بالای یک مانع که ارتفاع ثابتی داشت به درون حلقه پرتاب می-کردند ولی ارتفاع مانع برای گروه متغیر در هر کوشش به صورت تصادفی تغییر می¬¬کرد. افراد بر اساس این تقسیم بندی به مدت 7 روز به تمرین مهارت مربوطه پرداختند. در روز هفتم و بعد از آخرین بلوک اکتساب افراد 4 آزمون انتقال انجام دادند که دو آزمون آن مشابه با شرایط تمرینی گروه¬های ثابت و متغیر بود. این دو آزمون به منظور بررسی انعطاف پذیری در حرکت انجام شدند. در دو آزمون دیگر به منظور تعمیم¬پذیری حرکتی انجام شدند. در یکی از آنها فاصله فرد از هدف تغییر می¬کرد و در آزمون دیگر فاصله فرد از هدف ثابت بود (هر دو آزمون بدون مانع بودند). یک هفته بعد نیز این آزمون¬ها تکرار گردید. در مرحله اکتساب نتایج نشان داد که که گروه¬های ثابت بهتر از گروه¬های متغیر عمل کرده¬اند. در هیچ کدام از آزمون-های انتقال تفاوتی بین گروه¬های ماهر متغیر و ثابت دیده نشد. همچنین در آزمون انتقال با مانع متغیر و ثابت تفاوت معنی¬داری بین گروه¬های مبتدی ثابت و متغیر وجود نداشت. علاوه بر این در آزمون انتقال با هدف ثابت نیز تفاوتی بین گروه-های مبتدی متغیر و ثابت دیده نشد. اما در آزمون انتقال فوری با فاصله متغیر گروه ثابت بهتر از گروه متغیر بود اما این اثر در آزمون انتقال تاخیری دیده نشد. به نظر می¬رسد ایجاد تغییرپذیری در مسیر رسیدن به هدف برای افراد ماهر تاثیری ندارد و این نوع تمرین برای افراد مبتدی در بعضی موارد به ضعف در انتقال منجر می¬شود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که ایجاد تغییرپذیری در حرکت ممکن است همیشه مفید نباشد و مفید بودن این نوع تمرین به سطحی از حرکت (هدف حرکت یا اجرای حرکت) که تغییرپذیری در آن اعمال می¬شود بستگی دارد. هدف از این تحقیق بررسی اثر دو روش تمرینی متفاوت بر روی یادگیری مهارت پرتاب آزاد بسکتبال در افراد با سطوح مهارتی مختلف بود. بدین منظور 24 نفر در این تحقیق شرکت کردند که 12 نفر از آنها افراد ماهر (حداقل 10 سال سابقه تمرین رسمی بسکتبال) و 12 نفر دیگر به عنوان افراد مبتدی (بدون سابقه آموزش در بسکتبال) در نظر گرفته شدند. بعد از یک پیش آزمون افراد در هر سطح مهارت به دو گروه تقسیم شدند، گروه¬های متغیر و ثابت. در مرحله اکتساب گروه¬های ثابت توپ را از بالای یک مانع که ارتفاع ثابتی داشت به درون حلقه پرتاب می-کردند ولی ارتفاع مانع برای گروه متغیر در هر کوشش به صورت تصادفی تغییر می¬¬کرد. افراد بر اساس این تقسیم بندی به مدت 7 روز به تمرین مهارت مربوطه پرداختند. در روز هفتم و بعد از آخرین بلوک اکتساب افراد 4 آزمون انتقال انجام دادند که دو آزمون آن مشابه با شرایط تمرینی گروه¬های ثابت و متغیر بود. این دو آزمون به منظور بررسی انعطاف پذیری در حرکت انجام شدند. در دو آزمون دیگر به منظور تعمیم¬پذیری حرکتی انجام شدند. در یکی از آنها فاصله فرد از هدف تغییر می¬کرد و در آزمون دیگر فاصله فرد از هدف ثابت بود (هر دو آزمون بدون مانع بودند). یک هفته بعد نیز این آزمون¬ها تکرار گردید. در مرحله اکتساب نتایج نشان داد که که گروه¬های ثابت بهتر از گروه¬های متغیر عمل کرده¬اند. در هیچ کدام از آزمون-های انتقال تفاوتی بین گروه¬های ماهر متغیر و ثابت دیده نشد. همچنین در آزمون انتقال با مانع متغیر و ثابت تفاوت معنی¬داری بین گروه¬های مبتدی ثابت و متغیر وجود نداشت. علاوه بر این در آزمون انتقال با هدف ثابت نیز تفاوتی بین گروه-های مبتدی متغیر و ثابت دیده نشد. اما در آزمون انتقال فوری با فاصله متغیر گروه ثابت بهتر از گروه متغیر بود اما این اثر در آزمون انتقال تاخیری دیده نشد. به نظر می¬رسد ایجاد تغییرپذیری در مسیر رسیدن به هدف برای افراد ماهر تاثیری ندارد و این نوع تمرین برای افراد مبتدی در بعضی موارد به ضعف در انتقال منجر می¬شود. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که ایجاد تغییرپذیری در حرکت ممکن است همیشه مفید نباشد و مفید بودن این نوع تمرین به سطحی از حرکت (هدف حرکت یا اجرای حرکت) که تغییرپذیری در آن اعمال می¬شود بستگی دارد.