گفت و گو (دیالوگ) یکی از شیوه های هنری شعر و ادب فارسی به شمار می رود و ژرفا و اصالت تجربیات هنری شعر را منعکس می کند ؛ موضوع این تحقیق « مقایسه و تحلیل موضوعی گفت و گو در بوستان سعدی و اشعار پروین اعتصامی است » تا با یک مقایسه و تحلیل اجمالی ظرفیت های هنری و گفت و گویی و میدان و وسعت گفت و گو میان انسان ها در این متون را مشخص کند و با بیان اندیشه ها و آرای این دو شاعر ، بتواند به عنوان پل ارتباطی فرهنگ و ادبیات نسل گذشته را به فرهنگ و ادبیات و آموزه های ادبی نسل امروز – عصر گستردگی و ارتباطات – پیوند دهد . در این پژوهش با بهره گیری از روش اسنادی و تحقیقات کاربردی ، همه ی حکایات و گفت و گو های بوستان سعدی و دیوان پروین اعتصامی با توجه به عناصر تشکیل دهنده ی گفت و گوها (ساختار ، مخاطبان و درون مایه) به صورت جداگانه بررسی شده است ، بر این اساس قابل ذکر است ؛ مخاطبان اصلی سعدی و پروین اعتصامی اغلب مردم عادی هستند و درون مایه ی گفت و گو های آنان بیشتر طرفداری از مردم مظلوم و انتقاد از حاکمان به خاطر ظلم و ستم آنان به این قشر از جامعه است ، فقط نحوه ی بیان و روش انتقال پیام آن دو با هم فرق دارد ؛ سعدی این پیام را بیشتر با ساختار گفت و گویی « دو سویه انسان » بیان می کند در حالی که پروین این انتقال پیام را بیشتر بر عهده ی عناصر طبیعت یا حیوانات می گذارد که در ادبیات از آن به عنوان « فابل » یاد می شود.