نام پژوهشگر: خانم حاجی عبد الباقی

محبت،ویژگی های محب ومحبوب در قرآن وروایات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشکده اصول الدین 1390
  اکرم بقایی حسین آبادی   سید محسن میر باقری

چکیده محبت یک علاقه قلبی است و باید آن را در آثار انسان، یعنی عمل انسان مشاهده نمود. کسی که مدعی حب پروردگار است، نخستین نشانه او این است که پیرو فرستاده و پیامبر خدا باشد، همان گونه که خدای متعال فرموده است: «قُلْ إِن کُنتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبعُونیِ یُحْببْکُمُ اللَّهُ وَ یَغْفِرْ لَکمُ‏ْ ذُنُوبَکمُ‏ْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیم؛ بگو: اگر خدا را دوست می‏دارید، از من پیروی کنید تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد و گناهانتان را ببخشد و خدا آمرزنده مهربان است.» در حقیقت اثر طبیعی محبت است که انسان را به سوی محبوب و خواسته های او می کشاند، زیرا عشق و علاقه ی انسان به هر موجودی به دلیل این است که حتماً کمالی در آن یافته است و هرگز انسان به موجودی که هیچ قوت و کمالی در آن مشاهده نکرده، عشق نمی ورزد. بنابراین، برای رسیدن به محبت واقعی، شناخت و معرفت لازم است و پس از مرحله کسب معرفت است که محبت حاصل می شود و در مورد خدای متعال، پس از این کشش و معرفت که به صورت فطری در سرنوشت آدمی نیز وجود دارد. پرستش خالق هستی نیز پدیدار می گردد. در قرآن کریم، 83 مورد کلمه حبّ و مشتقات آن به کار رفته و یک مرتبه هم کلمه محبت آمده است. این رساله در هفت فصل تنظیم شده است که عبارت اند از: فصل اول: کلیات، شامل تبیین و اهمیت موضوع، هدف، پیشینه و فرضیه های تحقیق و روش نوآوری تحقیق، فصل دوم: جایگاه محبت، شامل معنای محبت، رابطه محبت با رشد و تکامل انسان و جایگاه محبت در آموزه های دینی. فصل سوم: عوامل و موانع محبت، شامل عوامل ایجاد محبت و موانع تحقق محبت. فصل چهارم: محبت های ممدوح و مذموم، شامل حب لله و حب فی الله، مراتب محبوبان الهی، دلیل محبت و مودت ما به اهل بیت:و بررسی محبت های مذموم. فصل پنجم: راه های حصول محبت الهی، شامل ویژگی های محبین، محبوبان الهی و معرفی محبوب. فصل ششم: ویژگی های محبوبان الهی. فصل هفتم: نتیجه و یافته های تحقیق. کار خدای متعال تأدیب است و پیامبر اکرم6مودب خداست و مدار تأدیب آن حضرت6نیز محبت است. چون ادب پیامبر اکرم6بر محور محبت است و آن حضرت اسوه ی ماست، ما موظفیم هم در ارتباط با خدای سبحان و هم در ارتباط با خلق، بر مدار محبت حرکت کنیم. و این رساله با بیان اهمیت محبت، به راه ها و عوامل جلب محبت، و نیز به موانع تحقق محبت پرداخته و در خاتمه ویژگی های محبین و محبوبین بیان شده است. کلید واژه ها: محبت، محب، محبوب، عوامل جلب محبت، موانع تحقق محبت.