نام پژوهشگر: نساء جمالی

تحلیل نشانه شناسانه آثار گرافیتی ایران (با نگاهی به دهه اخیر)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علم و فرهنگ - دانشکده هنر و معماری 1392
  نساء جمالی   مسعود کوثری

هنر گرافیتی در کشورها و ملل گوناگون، در گذر زمان، انواع و دلایل وجودی و استفاده های مختلفی یافته و راه های بسیاری پیموده است. کسانی که اثر گرافیتی (نوشتاری یا نمایشی) از خود به جا می گذارند برای کار خود دلایل متفاوتی دارند و یکی از مهم ترین این اهداف بیان تاثیری است که زندگی شهری و اجتماعی در آنان به وجود آورده است. از آن جا که اعتراض ابتدا در خود آثار گرافیتی و ساختار آن ها اتفاق می افتد و سپس به بیننده منتقل می شود، تأثیر آثار نه در آنچه که در ظاهر نشان می دهند، بلکه در آن چیزی است که نشان نمی دهند و دیده نمی شود. یعنی درست همان تفکر ذهنی هنرمند که در نمادها جلوه گر می شود. براین اساس، پژوهش حاضر درصدد برآمد تا با مطالعه و بررسی نشانه شناسانه آثار گرافیتی، به بخشی از خلأ شناخت مفاهیم و نشانه های این آثار پاسخ گوید. از این رو، آثار گرافیتی ایران در دهه گذشته مورد مطالعه قرار می گیرند. چهارچوب نظری این پژوهش برای فهم دقیق تر آثار، بر مبنای نظریات تئو ون لیوون شکل گرفته است که از بنیان گذاران روش نشانه شناسی اجتماعی است. این روش، با بازاندیشی در آراء سوسور، رابطه میان دال و مدلول را رابطه ای برانگیخته می داند و بر فرهنگ به عنوان عامل اصلی تولید معنا تأکید دارد. گردآوری اطلاعات و آثار به شیوه اسنادی و مطالعات میدانی صورت گرفته است و جامعه آماری با روش نمونه گیری غیراحتمالی و از نوع قضاوتی و به صورت هدفمند و تعمدی انتخاب شده است. برای این منظور، با مطالعه در تعداد قابل توجهی از آثار گرافیتی ایران، چند مضمون و رویکرد عمده استخراج شد تا آثار به گروه های موضوعی دسته بندی شوند، سپس با توجه به متغیرهای ون لیوون به تحلیل و بررسی آثار انجامید. ‏