نام پژوهشگر: نیلوفر سادات یارندی

کمی سازی تغییرات مورفولوژیک در سرطان سینه به کمک تحلیل فرکتال در سال 87 الی 89
پایان نامه دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم پزشکی تهران - دانشکده پزشکی 1389
  نیلوفر سادات یارندی   عباس میرمالک

مقدمه: فرکتالها عبارتند از ساختارهای هندسی پیچیده. علم فرکتال که به بررسی این ساختارها می پردازد در سال 1975 ابداع گردید و امروزه نه تنها در علوم مهندسی بلکه در علوم پزشکی نیز جایگاه ویژه ای یافته است. فرکتال ها در تشخیص بیماری های استخوانی و مدل سازی ساختار استخوانها و تحلیل تغییرات ساختار آنها و تحلیل ریتم و ضربان قلب و تشخیص بیماری های قلبی کاربرد دارند. هرچند به نظر می رسد هرکجا که یک بی نظمی و اغتشاش ساختاری وجود دارد، هندسه فرکتال می تواند کارآیی دیاگنوستیک و پروگنوستیک خوبی داشته باشد. از آنجایی که سرطان ها نیز نوعی بی نظمی سلولی و نسجی محسوب می شوند، می توان با کمی کردن این مسأله و گزارش آن در قالب عدد فرکتال ابعاد این بی نظمی را نشان داد. در این مطالعه به مقایسه ارتباط بین عدد فرکتال در بیماران مبتلا به سرطان پستان و grade پاتولوژیک سرطان در آنها پرداختیم. روش مطالعه: این مطالعه یک بررسی توصیفی – تحلیلی مقطعی است که بر روی 60 خانم مبتلا به سرطان پستان از نوع داکتال و با درجه پاتولوژیک 2 و 3 انجام شده است. نمونه گیری به شیوه در دسترس (convenient) بود و از کلیه بیماران علاوه بر اسلایدهای پاتولوژی، عکس هایی جهت بررسی توسط نرم افزار مخصوص محاسبه عدد فرکتال گرفته شد که برای این منظور از روش box-counting و از نرم افزار matlab نسخه r2007a استفاده گردید. آنالیز آماری اطلاعات نیز به کمک نرم افزار آماری spss نسخه 13 انجام شد. یافته ها: میانگین سنی خانم های مورد بررسی در این مطالعه 83/10±48/52 سال بود. 38 نفر (3/63 درصد) grade 2 و 22 نفر (7/36 درصد) grade 3 بودند. میانگین اندازه تومور 48/1±8/2 سانتیمتر بود. میانگین عدد فرکتال در تمام نمونه ها 03/0±95/1 بود. بین grade و عدد فرکتال ارتباط آماری معناداری وجود داشت و میانگین عدد فرکتال در grade 2 برابر با 94/1 و در grade 3 برابر با 98/1 بود (p=0.0001). نتیجه گیری: یافته های این مطالعه حاکی از ارتباط آماری معنادار بین عدد فرکتال و grade هیستوپاتولوژیک تومور بودند و به عبارتی با افزایش grade هیستوپاتولوژیک سرطان پستان، عدد فرکتال نیز به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد. بنابراین عدد فرکتال می تواند مفهومی کمی از grade تومور باشد که به عنوان یکی از نعیین کننده های پیش آگهی سرطان پستان قابل اندازه گیری باشد.