نام پژوهشگر: زهرا مهرنیا

بررسی و تحلیل ساختارغزلیات روایی حافظ
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه سمنان - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  زهرا مهرنیا   یداله شکری

در حال حاضر روایت تنها به قصه و داستان محدود نمی شود؛ بلکه تمامی جنبه ی زندگی ما را شامل می شود. روایت در محدوده ی یک بیت یا حتی یک مصرع نیز وجود دارد؛ بنابراین اشعار حافظ با وجود استقلال ابیات از این منظر نیز قابل بررسی است. با وجود اینکه ارتباط عمودی غزلیات حافظ نسبت به دیگر شاعران کمتر است و این شاعر بزرگ به استقلال ابیات شهرت دارد؛ اما غزلیاتی هستند که برخی از جنبه های روایت در آن ها مشهود است. پس از بررسی های به عمل آمده می توان گفت حافظ در اشعار خود از دو عنصر برجسته ی روایت یعنی گفت وگو و توصیف بهره برده است و برای روایتگری و با اهمیت جلوه دادن آن ها از هر سه زاویه ی دید استفاده کرده است. راوی از مکان ها (خرابات و میخانه و ...) و شخصیت هایی (رند، مطرب و پیر میکده و ...) در دیوان نام می برد و مورد ستایش قرار می دهد که بر خلاف عرف طراحی شده اند و در مقابل به زبان طنز از شخصیت هایی نکوهش می-کند که در عصر شاعر به طرز برجسته ای مطرح و مورد توجه همگان بوده اند. همچنین راوی از دو نوع زمان مبهم و مشخص برای روایت غزلیاتش کمک می گیرد.