نام پژوهشگر: نسرین مزرعه

تحلیل مولفه های اگزیستانسیالِ دازاین از منظر زمان مندی و مقایسه ی آن با تحلیلِ تمهیدیِ دازاین در کتاب هستی و زمان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه علامه طباطبایی - دانشکده ادبیات و زبانهای خارجی 1392
  نسرین مزرعه   احمدعلی حیدری

هیدگر متفکری بزرگ و تأثیرگذار است. تا آن جا که هانا آرنت ، در پایان مقاله ای که به مناسبت هشتادسالگیِ وی نوشته بود، او را با افلاطون مقایسه می کند. اندیشه های هیدگر برای هر خواننده ی فلسفه ای حایز اهمیت اند، چراکه هیدگر به هر مفهوم فلسفی یا غیرفلسفی ای که نظر می افکند، آن را در قالبی جدید و خاص به بحث می گذارد و ابعادی از آن را برجسته می سازد که پیش از آن به چشم نمی آمدند. از سوی دیگر مسئله ی زمان در فلسفه ی وی همواره در پیوند با هستی مطرح شده است، و پرسش از معنای هستی، مهم ترین پرسش فلسفیِ او در طول حیاتِ فلسفی اش بوده است که هر بار، آن را از منظری به بحث گذاشته است. بنابراین بررسیِ زمان در فلسفه ی هیدگر، افقی برای فهمِ هستی فراهم می سازد. افقی که هیدگر آن را درخورترین افقِ تحلیلِ هستی و "نامِ حقیقتِ هستی" می داند. مطابق نظر هیدگر در هستی و زمان ، زمان مندی به طریق آغازینِ پدیدارین، در کل ْبودنِ خودینه ی دازاین، و در پدیده ی مصممیتِ پیشی جوینده تجربه می شود. هیدگر متذکر می شود که این کلْ بودن تنها در مواجهه با مرگ پدیدار می شود، و در غیر این صورت دازاین ماهیتی منتشر دارد. در تشویش و اضطراب حاصل از رویارویی با مرگ است که دازاین، پردازش های منتشرِ هرروزینه ی خود را گردهم آورده و متمرکز می شود. این حالت به مصممیتی می انجامد که او را به "از آنِ خودترینْ هستنْ توانستن"اش رهنمون می سازد. البته نیروی رانش اولیه ی این حرکت را ندای وجدان ایجاد می کند که به هر دازاینِ منفرد، مقصربودنش را یادآور می شود. اما باید توجه داشت که تقصیر و وجدان، بر وفقِ نظر هیدگر، اگزیستانسیال هستند، یعنی وجدانی اخلاقی یا متافیزیکی نیست و حتا وجدان به معنای عامِ آن هم نیست. هیدگر می کوشد نشان دهد این وجدان، از درون دازاین برمی آید و از سوی هیچ کس یا هیچ چیز بیرونی نیست، و آن چیزی نیست جز پروا که وحدت و یکپارچگی ساختار دازاین را فراهم می سازد. با توجه به آن چه گفته شد، تلاش این رساله این است که به بررسیِ مفهوم زمان و زمان مندی در کتاب هستی و زمان هیدگر پرداخته و افقی برای فهم آن فراهم سازد.