برنام? یادگیری فارسی ابتدایی در بین سایر برنامه های درسی این دوره، اهمّیت ویژه ای دارد. این برنامه علاوه بر تسهیل و تعمیق یادگیری سایر دروس، موجب پرورش خلّاقیت و رشد مهارت تفکّر، نقد و تحلیل در دانش آموزان خواهد شد؛ازاین رو تحقیق حاضربا عنوان«بررسی و تحلیل محتوای کتاب فارسی پایه های دوم و سوم ابتدایی» در سه بخش مختلف، در سه حوز? «تبیین مفاهیم و تصاویر»، «خلّاقیت» و«مسائل زبانی وادبی»، محتوای کتاب های جدیدالتّألیف فارسی دوم و سوم ابتدایی را مورد تحلیل و بررسی قرار داده است.در بخش اوّل تحقیق از سه واحد تحلیل «مفهوم»، «متن» و«تصویر»، استفاده شده است. برای واحدهای تحلیل ذکر شده، مقوله هایی تعیین شد و پس از بررسی کلمه به کلم? محتوای کتاب ها، هر مفهوم در مقول? مشخص شده، قرار داده شد. در بخش دوم تحقیق با استفاده از مدل ساختار هوش گیلفورد، تمامی محتوا، فعّالیت ها و تصاویر این کتاب ها با عوامل خلّاقیت گیلفورد بررسی شد.در بخش سوم تحقیق، مسائل زبانی بررسی شده است و با خوانش تمام جملات و عبارت های این کتاب ها، مشکلات نگارشی- ویرایشی، نکات دستوری، رسم الخطّ به کار رفته در این کتاب ها وهمچنین از نظرگاه ادبی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج به دست آمده از بخش اوّل تحقیق نشان داد که توزیع مفاهیم دراین کتاب ها، از نظم منطقی برخوردار نیست. 920 مفهوم مربوط به کتاب فارسی دوم و 1047 مفهوم به کتاب فارسی سوم اختصاص دارد که نزدیک به نیمی از مفاهیم پای? دوم در کتاب فارسی پای? سوم تکراری می باشد و افزایش 127 موردی مفاهیم پای? سوم نسبت به پای? دوم نمی تواند دایر? واژگان دانش آموزان کلاس سوم را به طور چشمگیری افزایش دهد. مفاهیم انتزاعی، فراوانی بیشتری نسبت به مفاهیم عینی دارند. بسیاری از مفاهیم با تجارب روزان? دانش آموزان هماهنگی دارند. در بخش دوم تحقیق مشخص شد که میزان توجّه کتاب های فارسی(خوانداری و نوشتاری) هردو پایه، به مقول? خلّاقیت بسیار محدود است. نتایج بخش سوم تحقیق نشان داد که این کتاب ها اشکالات فراوانی از نظر ویرایشی دارند. رسم الخطّ به کار رفته در این کتاب ها متّکی بر سلیق? مولّفین است و حتّی ضبط های مختلف یک واژه در قسمت های مختلف این کتاب ها دیده شد.