نام پژوهشگر: ساناز علمداری

تهیه لایه نازک اکسیدروی با آلائیدگی ایندیم به روش سل ژل و مشخصه یابی آن
پایان نامه دانشگاه تربیت معلم - تهران - دانشکده فیزیک 1393
  ساناز علمداری   مرتضی ساسانی قمصری

اکسیدهای شفاف رسانا (tcos) دارای خواص ترکیبی رسانایی شبیه فلزات و شفافیت اپتیکی در ناحیه¬ی مرئی می¬باشند. tcosمعمولا نیم رسانا¬های اکسیدی مانند اکسیدروی (zno) دارای باند گاف پهن و خواص اپتوالکتریکی مناسب می باشند، که به دلیل خواص و عملکرد منحصر به فردشان در نمایشگرهای صفحه تخت، ابزارهای فوتوالکتریک، دیودهای گسیل¬کننده¬ی نور، سنسورهای گازی، تجهیزات پزشکی درمانی و غیره بکار می روند. اضافه کردن ناخالصی به پیش¬ماده¬ی اصلی، باعث افزایش بهینه نتایج در خواص اپتیکی، الکتریکی و گرمایی آن می گردد. در این پژوهش با انتخاب اکسیدروی به عنوان نیمه¬هادی مناسب که با عنصر ایندیم آلایش یافته تلاش شده تا یک ماده اکسیدی شفاف رسانا تولید نمائیم. برای اینکار پیش¬ماده استات روی مرک آلمان و ایندیم iii کلراید سیگما به عنوان منبع ناخالصی، اقدام به تهیه¬ی محلول غلیظ 2 مولار و پایدار اکسیدروی با ناخالصی ایندیم نموده¬ایم و خواص اپتیکی، نمونه¬ها را بررسی می¬کنیم. حضور ایندیم در شبکه¬ی اکسیدروی، سبب عبوردهی بیش از 95درصد نور درناحیه¬ی پرکاربرد مرئی سل¬هایzno گردیده است، سپس فیلم¬های نازک اکسیدروی را با روش لایه¬نشانی غوطه¬وری تهیه کرده و مقاومت الکتریکی و عبوردهی آن¬ها را نیز بررسی نمودیم. نتایج نشان می¬دهد که نانوذرات izoباعث ایجاد نشرهای گسیلی نور بنفش، آبی و رنگ کم¬یاب قرمز و نارنجی، در ناحیه¬ی مرئی، نیز شده اند که نشر نور قرمز و نارنجی، برای درمان بیماری¬های پوستی و پزشکی، و نور بنفش و آبی برای تولید دیودهای گسیل¬کننده¬ی نوری بسیار مفید می باشد. برای مشخصه¬یابی نیز آنالیزهای مختلفی از جمله: طیف جذبی-عبوری، طیف فوتولومینسانس، طیف تبدیل فوریه مادون قرمز، طیف پراش پرتوی ایکس، آنالیز edax و sem، محاسبه¬ی مقاومت، غلظت حامل¬ها، انرژی ارباخ و غیره برروی نمونه¬های ایندیم اکسیدروی و اکسیدروی خالص انجام شد.