شهره دائی جواد علی ملکی
رانندگی با تراکتور سبب ایجاد تنش های زیاد روحی و جسمی به راننده می شود. اگر صندلی راننده راحت نباشد عملکرد کاری او نامناسب خواهد بود و احتمال وقوع تصادفات بیشتر می شود. از آنجا که طراحی استاندارد صندلی نه تنها باعث افزایش راحتی برای کاربران شده بلکه می تواند به کاهش مشکلات جسمی در رانندگان تراکتور نیز کمک کند. مطالعه حاضر، جهت تعیین زوایای مناسب صندلی تراکتور برای دست یابی به پوسچر مناسب راننده به روش اجزای محدود انجام گرفت. هدف از این پژوهش مقایسه زوایای مختلف صندلی راننده و انتخاب بهترین زوایای صندلی است که راحتی و ایمنی راننده کشاورز در نشستن را بهبود و موجب افزایش بازده کاری او گردد. در این مطالعه صندلی تراکتور مسی فرگوسن مدل (285) در نرم افزار اجزا محدود abaqus با زوایای مختلفی برای نشستگاه و تکیه گاه شبیه سازی شد. داده های شتاب خروجی از صندلی شبیه سازی شده حاصل از چهار شتاب تحریک 5/0، 1، 5/1 و 2 متر بر مجذور ثانیه در محدوده فرکانسی 3 تا 66 هرتز و با سه آنتروپومتری متفاوت رانندگان کشاورز ایرانی از نرم افزار استخراج و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت، همچنین داده های شتاب خروجی حاصل از صندلی آزمایشی تحت شتاب های تحریک مذکور با داده های شتاب خروجی حاصل از صندلی شبیه سازی شده مورد ارزیابی قرار گرفت. بررسی نتایج تجزیه واریانس شتاب خروجی در نواحی تماسی بدن راننده با صندلی نشان داد که میانگین های اثرات زاویه تکیه گاه و شتاب تحریک بر مقادیر شتاب خروجی در تمام نواحی تماسی تکیه گاه و میانگین های اثرات زاویه نشستگاه، وزن راننده و فرکانس بر مقادیر شتاب خروجی در تمام نواحی تماسی نشستگاه در سطح 5% معنی دار بوده است. بررسی شتاب نواحی تماسی بدن راننده با تکیه گاه صندلی در محدوده زوایای 90 تا 120 درجه نشان داد که محدوده زوایای 100 تا 115 درجه، محدوده مناسبی برای انتخاب زوایای تکیه گاه صندلی تراکتور است، همچنین در این محدوده، زاویه بهینه مشترک در تمامی نواحی تماسی بدن با تکیه گاه، زاویه 110 درجه بوده است. در نتیجه این زاویه برای صندلی تراکتور مسی فرگوسن می تواند بهترین انتخاب باشد. با تحلیل نتایج نمودارهای شتاب نواحی تماسی بدن راننده با نشستگاه صندلی در محدوده زوایای 0 تا 20 درجه مشخص شد که شتاب در محدوده 5 تا 15 درجه تقریبا ثابت و در سطح استانداردی قرار داشته است. به این ترتیب این محدوده زوایا ممکن است محدوده مناسبی برای انتخاب زوایای نشستگاه صندلی باشد.
