نام پژوهشگر: نسرین سعادت‌پور ایگدیر

سیمای جامعه در اشعار ملک الشعرای بهار
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  نسرین سعادت پور ایگدیر   رسول چهرقانی منتظر

محمّد تقی صبوری ( بهار ) شاعر آزاده¬ای است که در دوره¬ای از تاریخ معاصر ایران زندگی می¬کند که در این دوره رخدادها و تحوّلات بسیار عظیمی اتّفاق افتاد. از قبیل جنگ جهانی اول و دوم، وحکمرانی پنج پادشاه در کشور. در چنین شرایطی بهار رشد کرد و ابعاد مختلف استعدادهای خود را به منصّه ی ظهور رساند. ملک¬الشّعرای زندگی پر تلاطمی دارد که بعضاً متضاد جلوه می¬کند؛ طلبه¬ی علوم دین، شاعر آستان قدس، شاعر مردمی، زندانی، روزنامه¬نگار، وکیل مجلس و وزیر فرهنگ، ابعاد مختلف زندگی بهار است. جوانی بهار با انقلاب مشروطه هم¬زمان شد و به آزادی و حکومت قانون دل بست. از همان آغاز، طرفداری خود را از نهضت مشروطه اعلام کرده، و این موضوع را در شعر خود انعکاس داده است. بعد از استقرار مشروطیّت با عوامل استبداد داخلی و خارجی به مبارزه¬ی خود ادامه می¬دهد. در این راه سختی¬ها و رنج¬های فراوانی متحمّل شده، ولی دست از مبارزه¬ی خود بر نمی¬دارد. بارها تبعید و زندانی می¬شود و سرانجام در اثر بیماری سل از دنیا می¬رود. بهار در شعر از بزرگان شعر فارسی پیروی می¬کند و در سروده¬هایش لحن شاعران کهن طنین انداز است؛ امّا در شعر فارسی فضایی نو با دیدگاهی نو پدید می¬آورد که تا روزگار او مانندش دیده نشده بود. فعّالیّت بهار تنها به شعر محدود نمی¬شود. او به نثر نیز آثار زیادی دارد که برخی از آنها در مطبوعات و برخی به صورت کتاب منتشر شده است. مضمون عمده¬ی اشعار او بر محور موضوعاتی چون: آزادی، وطن، دفاع از طبقه¬ی رنجبر، مبارزه با جهل و خرافات، انتقادهای اجتماعی و ... می¬چرخد