نام پژوهشگر: محسن بهرام‌نژاد

گونه شناسی وقف نامه های مازندران در عهد قاجاریه
پایان نامه دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده علوم انسانی و پایه 1392
  عباس عابدی   محسن بهرام نژاد

وقف عملی نیکو و خداپسندانه می باشد که از سوی بزرگان دینی سفارش گردیده و در زمان همه حکومتهای اسلامی وجود داشته و در ایران اسلامی هم این سنت حسنه تداوم یافته است و بخصوص دوره قاجاریه کمیت آن روند رو به رشدی داشته و در اواخر این حکومت هم هرچند با تاسیس وزارتخانه یی مستقل و یا در کنار وزارت علوم ، تحت نظارت دولت قرار گرفته و اداراتی در ولایات بزرگ تشکیل گردیدند ولی در عمل تحت نظر وتایید علما قرار داشته و کارمهم ادارات تهیه رو نوشت نویسی از وقفنامه ها بوده است. در مازندران دوره قاجار هم تعداد زیادی وقف زمین، خانه سرا ، دکان و غیره توسط واقفان خیراندیش مردان و زنان این دیار و از اقشار مختلف اعم از حاکمان ، ثروتمندان، تاجران و کسبه ها و بخصوص عموم مردم منطقه در موضوعات مختلف فرهنگی و مذهبی ، آموزشی و اجتماعی انجام شده است. در واقع عزاداری و روضه خوانی برای حضرت امام حسین (ع) و یاران با وفایش ، بیشترین نیّت واقفان بوده و قریب به 75 درصد از سهم نیت ها را به خود اختصاص داده که نشاندهنده وضعیت مذهبی مازندران در آن دوره و خلوص نیت و عشق و علاقه زیاد اهالی به خاندان پیامبر(ص) است.