نام پژوهشگر: مرتضی ایرانی‌فام

سنتز سونوشیمیایی نانوصفحات اکسید مس و کاربرد آن در اندازه گیری داروی کلوکساسیلین در آب به روش نورتابی شیمیایی تزریق در جریان
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تبریز - دانشکده شیمی 1393
  مینا نیک روش   علیرضا ختائی

حضور گسترده آنتی بیوتیک ها به عنوان آلاینده در محیط های آبی توجه بسیاری از مجامع علمی را در سال های گذشته به خود معطوف کرده است. نگرانی از انتشار آنتی بیوتیک ها در محیط زیست به دلیل گسترش مقاومت به این مواد در میان میکروارگانیسم ها و خطرات آن بر سلامتی انسان اهمیت فراوانی دارد. روش های بسیاری برای اندازه گیری آنتی بیوتیک ها در نمونه های آبی ارائه شده است که از میان آنها می توان به کروماتوگرافی، روش های الکتروشیمیایی و الکتروفورز مویین اشاره نمود. بسیاری از این روش ها معایبی همچون مشکلات آماده سازی نمونه، وقت گیر بودن، محدوده خطی کم و گران بودن دستگاهوری را دارند. روش های نورتابی شیمیایی به دلیل دستگاهوری ساده و ارزان، محدوده ی خطی وسیع و تکرار پذیری برای اندازه گیری داروها از اهمیت خاصی برخوردار می باشند. در سالهای اخیر نانومواد بسیاری در سیستم های کمی لومینسانس به منظور بهبود حساسیت و افزایش کارایی تجزیه ای مورد استفاده قرار گرفته است. نانومواد دارای اثرات مقیاس کوانتومی، فعالیت بالا و مساحت سطح بزرگ هستند. اخیراً روش های متعددی برای سنتز نانومواد در فاز آبی مورد استفاده گرفته است. روش سونوشیمیایی ازنظر اقتصادی مقرون به صرفه، ساده و دوستدار محیط زیست بوده و روش مناسبی برای سنتز نانومواد مختلف به شمار می آید. در مجموع، این روش منجر به تولید نانومواد با اندازه ی کریستالی یکنواخت و سطح ویژه ی بالا می گردد. همچنین امواج فراصوت یک فرآیند سبز و تمیز برای سنتز نانومواد در مدت زمان کم و درجه حرارت پایین را ایجاد می کند. در مرحله نخست این کار پژوهشی سنتز نانوصفحات cuo به روش سونوشیمیایی صورت گرفته و با استفاده از روشهای مختلف از جملهsem ، xrdو ftir اقدام به مشخصه یابی نانوصفحات سنتز شده، گردید. اندازه نانوصفحات با استفاده از تصاویر sem به عرض nm100-50 و ضخامت nm 40-30 تعیین شد. در مرحله بعد با بهره گیری از واکنشهای نورتابی شیمیایی در حضور نانوصفحات cuo، آنتی بیوتیک کلوکساسیلین در نمونه-های آبی اندازه گیری گردید. سپس تأثیر پارامترهای عملیاتی موثر در واکنش نورتابی شیمیایی از جمله غلظت-های لومینول، اکسنده، سدیم هیدروکسید، نانوکاتالیست و نیز تأثیر مزاحمت های مختلف بر روی اندازه گیری ماده ی دارویی مذکور تحت شرایط بهینه بررسی گردید. غلظت های بهینه ی پارامترهای هیدروژن پراکسید، سدیم هیدروکسید، لومینول و نانوصفحات cuoبه ترتیب mol l^–1 ،0/01 mol l^–1 ،500 μmol l^–1 ، 0/015 و mg l^–1 12 انتخاب شد. سیستم های لومینول-هیدروژن پراکسید-نانوصفحات cuo و لومینول-هیدروژن پراکسید و لومینول-هیدروژن پراکسید-cu2+ برای اندازه گیری داروی کلوکساسیلین مقایسه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که شدت نشر سیستم لومینول-هیدروژن پراکسید در حضور نانوصفحات cuo به طور قابل ملاحظه ی افزایش یافته و محدوده ی خطی وسیعتری را دارا می باشد. بطوریکه در شرایط بهینه حاصل شده، سیستم لومینول-هیدروژن پراکسید-نانوصفحات cuoقابلیت اندازه گیری کلوکساسیلین در محدوده ی غلظتی mg l^-1 30-0/05 را دارد. در نهایت کلوکساسیلین در نمونه های آبی از جمله آب شهری و یک نمونه آب چاه اندازه-گیری گردید.