نام پژوهشگر: محمد حسن‌خانی

جایگاه بازیگران خارجی در تحولات سیاسی لبنان پس از سال 2000
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه امام صادق علیه السلام - دانشکده علوم سیاسی و معارف اسلامی 1387
  حسین میزان   جلال درخشه

کشور لبنان به واسطه ساختار متکثر و موزاییکی خود و تشکیل شدن از طوایف متعدد همواره کشوری بحران خیز محسوب می شده است. مختصات ویژه این کشور که معلول وجود طوایف و مذاهب متعدد است، سبب شده که بسترهای لازم برای حضور بازیگران خارجی در این کشور مهیا شود. لذا از قدیم الایام لبنان محل حضور قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای بوده است. این کشور مدتها تحت قیمومیت فرانسه قرار داشته و پس از خروج از قیمومیت این کشور، با پذیرش دکترین آیزنهاور، در زمان جنگ سرد به بلوک غرب می پیوندد. پس از آن هم و از سال 1976، همزمان با شروع جنگ های داخلی در لبنان بسترهای جدیدی برای حضور بازیگران خارجی در این کشور فراهم می شود و سوریه با چراغ سبز ایالات متحده وارد عرصه سیاسی لبنان شده و از آن وقت به بعد نقشی حائز اهمیت را در تحولات سیاسی این کشور بر عهده می گیرد. علاوه بر فرانسه، ایالات متحده و سوریه کشورهای دیگری نیز در تحولات سیاسی لبنان نقشی پررنگ ایفا می کنند. اسرائیل به واسطه تجاوزات مکرر به خاک لبنان در تحولات این کشور کوچک نقشی حائز اهمیت داشته است. جمهوری اسلامی هم از سال 1979 و از بدو تأسیس به واسطه ارتباط بسیار نزدیک با گروه های شیعی و در رأس آنها حزب الله تأثیری غیرقابل انکار در تحولات لبنان بر جای گذاشته است. عربستان سعودی نیز همواره از گروه های سنی در لبنان حمایت کرده و از طریق این گروه ها بر تحولات سیاسی لبنان تأثیرگذار بوده است. افزون بر این کشورها، قطر نیز در سال 2008 و به واسطه اجلاس دوحه که به توافق میان گروه های 8 و 14 مارس منجر شد، در تحولات لبنان نقش داشته است. به واقع حضور بازیگران خارجی در این کشور سبب شده که عمده تصمیمات سیاسی لبنان نه در این کشور که در خارج از آن اتخاذ شود.