نام پژوهشگر: فاطمه شاکر اشتیجه

چیستی و نقش روح القدس در آموزه های انجیل، قرآن و روایات
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه قم - دانشکده الهیات 1393
  فاطمه شاکر اشتیجه   طلعت حسنی بافرانی

اگرچه ما انسان ها در عالم ملک زندگی می کنیم و بیشترین مواجهه را با فرشیان داریم، ولی در کنار همین زندگی محسوس دنیوی به موجودات ماوراءالطبیعه نیز معتقدیم. یکی از این موجودات که همه ادیان آسمانی به گونه ای بر وجود آن تأکید کرده اند، روح القدس است. از آنجا که خداوند بعنوان محور مشترک همه ادیان آسمانی در متون مقدس، این حقیقت الهی را به بشر معرفی نموده است، می توان گفت که برخلاف اختلافات ظاهری موجود، همه ادیان آسمانی باید از حقیقت واحدی سخن گفته باشند. لذا در این تحقیق سعی شده است با بهره گیری از منابع دینی و با تجزیه و تحلیل داده های مطالعاتی، به معرفی روح القدس در دو دین اسلام ومسیحیت پرداخته و کارکردهای آن را با توجه به آیات انجیل، قرآن و روایات اسلامی تبیین شود و سپس اشتراکات و افتراقات موجود در کارکردهای آن را مورد بررسی قرارگیرد. در باور غالب مسیحیان روح القدس در کنار خدا و مسیح مقام خدایی دارد و ضلع سوم از اضلاع تثلیث را تشکیل می دهد. این روح نقش مهمی را در برابر عیسی7 ایفا می کند و بعد از عروج مسیح نیز رهبری جامعه دینداران را برعهده دارد و برای دارنده خود برکات بسیار دارد. در قرآن کریم نیز در موارد متعددی کلمه «روح» و «روح القدس» بکار برده شده است. هرچند بسیاری از مفسرین بخصوص مفسرین اهل سنت، روح القدس را جبرئیل دانسته اند. امّا با نگاهی عمیق تر به آنچه در روایات آمده، می توان استنباط کرد که گزارش های متون دینی، مستلزم تشخّص برای روح القدس نیست؛ بلکه روح القدس، به مثابه یک حقیقت فراگیر و نیرویی قدسی و الهی است که از حضرت حق صادر می شود و در هرکس و هر جایی که خداوند متعال اراده فرماید، قرار می گیرد و جریان می یابد.