چکیده هدف از این مطالعه بررسی اثر گیاهان دارویی، اسانس تجاری و موننسین بر صفات عملکردی ، شاخص های تخمیر شکمبه ای، خون و همچنین رفتارهای تغذیه ای گوساله های شیرخوار هلشتاین بود. تعداد 66 راس گوساله شیرخوار از سن 3 روزگی پس از مصرف کافی آغوز به یکی از شش جیره آزمایشی شامل: 1- گروه شاهد( خوراک آغازین بدون افزودنی گیاهی) 2- گیاه آویشن 3- گیاه اکالیپتوس 4- گیاه کرفس 5- یونوفر موننسین 6- اسانس تجاری نعناع اختصاص یافتند. گیاهان دارویی مذکور به میزان 3/2 درصد از ماده خشک جیره افزوده شد. گوساله ها روزانه در دو نوبت 6 لیتر شیر پاستوریزه دریافت می کردند. مصرف خوراک بصورت هفتگی و افزایش وزن هر دو هفته یکبار انجام می گرفت، رشد اسکلتی روز اول طرح و پایان طرح، معیارهای خونی و تخمیری در روزهای 35 و 70 و نمونه گیری از خوراک و مدفوع، رفتارهای تغذیه ای گوساله های شیرخوار قبل و بعد از شیرگیری مشاهده و ثبت شد. نتایج این پژوهش نشان داد افزودنی های مورد استفاده تاثیر معنی دار بر مصرف ماده خشک، افزایش وزن روزانه، رشد اسکلتی و رفتار های تغذیه ای نداشت (05/0p>). همچنین تیمارهای آزمایشی تاثیر معنی داری بر شاخص های تخمیری شکمبه نداشتند. متابولیت های پلاسمایی گلوکز، نیتروژن اوره ای خون، مالون دی آلدهید معنی دار نشد (05/0p>). میزان آلانین آمینو ترانسفراز بعد از شیرگیری در تیمار آویشن بطور معنی داری کمتر از شاهد بود (05/0>p). بتاهیدروکسی بوتیریک اسید بعد از شیرگیری برای تیمار اسانس تجاری بطور معنی داری بالاتر از تیمار شاهد بود (05/0>p). در مورد وزن بدن تیمار تجاری قبل و بعد از شیرگیری نسبت به موننسین آویشن و شاهد بیشتر بود (05/0>p). و نسبت به اکالیپتوس و کرفس اختلاف نداشت (05/0p>). نتایج نشان می دهد اسانس یا گیاه دارویی در تغییر متابولیت های خونی و شکمبه ای گوساله ها می تواند موثر باشد.