استفاده از فلوروکینولون ها به مدت بیش از دو هفته و خصوصاً با دوزهای بالا سبب ایجاد تغییراتی در غضروف مفصلی می گردد. با توجه به استفاده نسبتاً زیاد از انروفلوکساسین در گله های گوسفندی، مطالعه حاضر با هدف بررسی تأثیر انروفلوکساسین برتغییرات سلولی و مولکولی غضروف مفصلی بره های در حال رشد انجام گردید تا برخی مکانیسم های احتمالی موثر در ایجاد این تغییرات ارزیابی شود. در این تحقیق 12 رأس بره نر نژاد عربی به سن حدود 2 ماه به سه گروه تقسیم شدند که شامل گـروه کـنـترل کـه فـقط تـزریق سـرم فـیزیـولـوژی داشت، گروه درمانی که انروفلوکساسین را روزانه kg/ mg5 به مدت15 روز به صورت تزریق زیر پوستی دریافت کرد و گروه توکسیک انروفلوکساسین را مشابه با گروه درمانی ولی با دوز kg/mg35 دریافت نمود. 24 ساعت پس از آخرین تزریق، دام ها آسان کشی شدند و مفصل استایفل تشریح گردید. غضروف های مفصلی انتهای پایینی ران و انتهای بالایی درشت نی ارزیابی ماکروسکوپی شده و از آن ها جهت مطالعات میکروسکوپی و مولکولی نمونه برداری شد. مقاطع بافتی غضروف مفصلی از نظر بافت شناسی و میکرومتری بررسی گردید و میزان کلاژن-? در گروه های مختلف با استفاده از روش ایمنوهیستوشیمی آویدین بیوتین مقایسه شد. تغییرات بیان ژن های sox9 وcaspase-3 در غضروف مفصلی نیز به کمک روشreal-time pcr ارزیابی گردید. تغییرات ماکروسکوپی از جمله ایجاد فلاپ های غضروفی روی غضروف های مفصلی انتهای پایینی ران و انتهای بالایی درشت نی در گروه توکسیک مشاهده شد. تغییرات بافت شناسی، میکرومتری و ایمنوهستیوشیمی شامل حضور سلول های دوکی شکل، شکاف و حفره در ماده زمینه ای غضروف مفصلی، کاهش ضخامت کلی غضروف، کم شدن تعداد کندروسیت ها و افزایش تعداد لاکوناهای خالی به ویژه در لایه میانی، کاهش پروتئوگلیکان ها و قندهای ماده زمینه ای و کم شدن کلاژن-? در گروه توکسیک قابل مشاهده بود. در گروه درمانی برخی از این تغییرات با شدت کمتری نسبت به گروه توکسیک مشاهده گردید. مصرف انروفلوکساسین همچنین به صورت معنی داری بیان ژن sox9 را در گروه های درمانی و توکسیک نسبت به گروه کنترل کاهش داده بود (05/0p?). تغییرات بیان ژنcaspase-3، در گروه توکسیک نسبت به دو گروه دیگر افزایش معنی دار داشت (0001/0 p<) ولی بین گروه های درمانی و کنترل اختلاف معنی داری مشاهده نشد. بنابراین انروفلوکساسین سبب افزایش آپوپتوز کندروسیت ها و کاهش تعداد آن ها گردید. همچنین مصرف انروفلوکساسین در بره های در حال رشد حتی با دوز درمانی توصیه شده، از نظر ایجاد تغییرات در غضروف مفصلی کاملاً هم بی خطر نیست و به هر حال دوزهای بالاتر دارو، تغییرات شدیدتری ایجاد می نماید.

گوسفند حیوانی است که به عنوان مدل تجربی در پژوهش های مختلف دامپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. علی رغم این که قلب به عنوان یکی از حساس ترین اعضای بدن همواره در پژوهش های علوم پایه ی پزشکی مطرح بوده است، اما در خصوص جنین شناسی و رشد تکاملی ماکروسکوپی قلب گوسفند گزارشی در دسترس نبود. لذا مطالعه ی حاضر با هدف بررسی آناتومی و مورفومتری قلب گوسفند در دوره ی جنینی انجام گرفت. در این پژوهش تعداد 41 رأس جنین گوسفند از کشتارگاه جمع آوری شده و در محلول ثبوتی فرمالین 10 درصد تثبیت شد. تمامی جنین ها بر اساس طول فرق سر – دنبالچه (crl) به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول شامل crl 15 و کمتر از 15 سانتی متر، گروه دوم شاملcrl بیشتر از 15 و کمتر از 30 سانتی متر وگروه سوم شامل crl 30 و بالای 30 سانتی متر بود. crl جنین ها از 6 الی 40 سانتی متر بود و در نتیجه سن تخمینی جنین ها از 48 روز تا 120 روز تعیین شد. علاوه بر این وزن و جنس آن ها نیز تعیین گردید. سپس قفسه ی سینه تمام جنین ها از سمت چپ باز شد، قلب از حفره ی پریکارد خارج گردید و ابعاد مورفومتری و خصوصیات مورفولوژی در سه گروه جنین ها مورد مطالعه قرار گرفت. ابعاد مورفومتری جنین ها شامل: وزن قلب، قطر بزرگ قلب، قطر کوچک قلب، محیط قلب، طول لبه ی قدامی، طول لبه ی خلفی، طول بطن راست، طول بطن چپ، ضخامت دیواره ی بطن راست، ضخامت دیواره ی بطن چپ و ضخامت دیواره ی بین بطنی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که روند افزایش وزن جنین ها و پارامتر های فوق تابع افزایش سن جنین ها بود. بررسی نمودار های روند افزایش این پارامتر ها در دوران جنینی، صعود آشکاری را از روز 99 به بعد نشان داد. از نظر مورفولوژی، قلب جنین ها دارای رأس نوک تیز، دهلیز راست و چپ، بطن راست و چپ و شیار کرونری بود. مطالعه ی سطح داخلی بطن ها حضور طناب هایی کوچک را نشان داد. این طناب ها هیچ گونه اتصالی را بین عضلات پاپیلاری و لت های دریچه ای برقرار نمی نمودند و در حقیقت نوار های معتدل کننده ی کوچک بودند. بر اساس نتایج حاصل مشخص شد که هم زمان با رشد تکاملی عمومی بدن و افزایش وزن و طول جنین گوسفند، قلب نیز در تمام ابعاد، رشد تکاملی فزاینده ای را نشان می دهد.