هدف این مطالعه به منظور ارزیابی اثرات زرالنون(zea) بر تغییرات مربوط به بیان ژن های تنظیم کننده های سیکل سلولی cyclind1 و e2f1 در سطح mrna و همچنین برای تحلیل اثرات شبه استروژنی zea بر سیستم تولید مثلی نر صورت گرفته است. مواد و روش کار 30 قطعه موش صحرایی نر بالغ بصورت تصادفی در 5 گروه با عناوین: کنترل (ml 5/0نرمال سالین به صورت داخل صفاقی) و گروههای دریافت کننده zea (mg/kg4،2،1بصورت داخل صفاقی) و گروه استاندارد که 17?-استرادیول (mg/kg1/0 به صورت داخل صفاقی) تقسیم بندی شدند. همه موشها به مدت 28 روز مواد مذکور را دریافت کردند. میزان بیانmrna ی cyclin d1 به روش rt-pcrنیمه کمی بیان پروتئین آن به روشایمنوهیستوشیمیایی بررسی شد. همچنین تغییرات مربوط به mrnaی e2f1از طریق rt-pcr نیمه کمی تعیین شد. آپوپتوز سلولی از طریق آزمایشهای tunel وdna ladder ارزیابی گردید. درصد لوله های منی ساز با ضرایب تمایز لوله ای (tdi)، بازسازی لوله ای (ri) و اسپرمیوژنز (spi) منفی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: مشاهدات نشان دادند که zea بصورت وابسته به دز آپوپتوز سلولی و آسیب dna را در بافت بیضه افزایش داده بود. قابل ذکر است که دز متوسط zea و 17?-استرادیول فنوتیپ مشابهی را در این خصوص نشان می دادند. بررسی های بیشتر نشان دادند که تجویز دز متوسط zea و 17?-استرادیول بطور قابل توجهی سبب افزایش بیان cyclind1 وe2f1 در بیضه شدند. در مقابل، تغییرات قابل ملاحظه ای در میزان mrnaی ژن های مذکور در دز پایین zea (mg/kg1) روئیت نگردید. این در حالی بود که دز بالاتر zea (mg/kg4) میزان بیان mrnaی هر دو ژن را کاهش داده بود. نتایج ایمنو هیستوشیمیایی مربوط به پروتئین cyclin d1 نشان دادند که میزان بیان این پروتئین در دز متوسط (mg/kg2) افزایش و دز بالا (mg/kg4) کاهش یافته بود. بررسی های هیستومورفومتریک نشان داد که zea در دز متوسط (mg/kg2) و بالا (mg/kg4) درصد لوله های tdi، ri و spi منفی را افزایش داده بود. نتیجه گیری با توجه به یافته های مطالعه حاضر، zea آپوپتوز سلولی را در بافت بیضه بواسطه تغییر در عملکرد سیستم تنظیم کننده سیکل سلولی یعنی cyclind1,e2f1 افزایش می دهد. این امر به نوبه خود می تواند در فرایند های طبیعی اسپرماتوژنز و اسپرمیوژنز تاثیر بگذارد. مضافاً اینکه، zea در دز متوسط اثرات مشابه با 17? -استرادیول القاء می نماید. این در حالی است که دز بالا و پایین zea مکانیسم متفاوتی را نشان میدهد. کلمات کلیدی: زرالنون، بافت بیضه، شکست dna ، آپوپتوز، cyclind1,،e2f1