نام پژوهشگر: سیده فاطمه یحیوی

آموزش و پرورش در مصر عصر ممالیک بحری(648-784ه.ق)
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه الزهراء - دانشکده الهیات 1393
  سیده فاطمه یحیوی   زهرا ربانی

چکیده زمانی که ممالیکی که وارد سپاه ایوبیان شده و عنصر اصلی سپاه دولت ایوبی را تشکیل می دادند در سال 648 هجری با کنار زدن دولت ایوبی به حکومت رسیدند نه تنها قدرت و قلمرو ایوبیان را در دست گرفتند، بلکه جای آنها را در فعالیت های فرهنگی و تمدنی در آن مناطق نیزگرفته و نهضت تعلیمی که ایوبیان با تاسیس مدارس در مصروشام آغاز کرده بودند را ادامه دادند.سلاطین مملوکی علاوه بر به کارگیری مراکز آموزشی باقی مانده از دوره های قبل،خود نیز مراکز آموزشی متعددی تاسیس کرده و با قرار دادن کتابخانه های غنی و درنظر گرفتن اوقاف فراوان برای این مراکز،دانشجویان بسیاری را به این مراکز آموزشی جذب کرده و با این امر نه تنها موجبات پیشرفت علمی را فراهم نمودند بلکه توانستند مقبولیتی نزد عامه مردم که نگاهی منفی نسبت به این حاکمان جدید داشتند را کسب کنند و خود را به عنوان حاکمان حامی شریعت اسلامی و دوستدار علم و دانش در نظر مردم قرار دهند.به ویژه آنکه با احیای خلافت عباسی در مصر توسط ممالیک و انتقال مرکزیت علمی و فرهنگی و تمدنی بغداد به آنجا،شمار زیادی از علما نیز به این سرزمین روی آورده بودند.علاوه بر سلاطین مملوکی،امیران و همسران سلاطین و امیران نیز در این امر فعالیت داشته و مراکز آموزشی بسیاری تاسیس نمودند. پژوهش حاضر قصد دارد تا به این پرسش که آموزش و پرورش در عصر ممالیک بحری در مصر چگونه بوده است،پاسخ دهد.لذا در این پژوهش ضمن معرفی اجمالی مراکز آموزشی در مصر عصر ممالیک بحری، به شرح و بررسی نظام آموزشی این مراکز و سطوح آموزش و روشهای تدریس و مواد درسی و متون درسی و خدمات و امکانات رفاهی این مراکز آموزشی به روش توصیفی پرداخته شده است. واژگان کلیدی: آموزش و پرورش، ممالیک بحری