نام پژوهشگر: ولی اله مظفریان
مریم صیادیان سیسخت عزیزاله جعفری
پوشش گیاهی بخش مهمی از ساختار اکوسیستم طبیعی را تشکیل می دهد و تبلوری از اثرات متقابل بین گیاهان و عوامل محیطی متعدد می باشد. بررسی فلورستیک هر منطقه مانند شناسنامه ای است که وجود گیاهان و وضعیت آن ها را نشان می دهد.کوه هجال منطقه ای کوهستانی، مرتفع، برف گیر با یخچال های طبیعی دائمی و میانگین بارندگی 760 میلیمتر در محدوده ی ارتفاعی 2200 تا 3430 متردر موقعیت طول، "5251 ’27 .51 و عرض، "3053 ’38 .30 جغرافیایی با مساحتی حدود 1000 هکتار قرار دارد. این منطقه در 42 کیلومتری شمال غرب یاسوج و 5 کیلومتری شرق سیسخت در محدوده کوهستان های مرتفع دنا قرار گرفته است که از شمال به پادنا، از شرق به کوه چال کلاغ، از جنوب به گنجه ای و از غرب به کوه گل محدود می شود. هدف از این تحقیق، شناسایی فلور و ارائه کلید شناسایی تیره، جنس، شناسایی گیاهان اندمیک، دارویی، علف های هرز و بررسی اتنوبوتانی منطقه فوق می باشد. بدین منظور گیاهان این منطقه در سه فصل رویشی بهار، تابستان و پاییز به صورت پیمایشی جمع آوری و با استفاده از منابع مختلف شناسایی و فهرست تقریبأ کاملی از گونه های گیاهی، فرم رویشی، اسامی گونه های دارویی، اندمیک، ارزش حفاظتی و اتنوبوتانی آن ها ارائه گردید. مجموع رستنی های منطقه دارای 184 گونه گیاهی متعلق به 134 جنس و 44 تیره گیاهی می باشد. از مجموع 44 تیره گیاهی، تیره آستراسه (با 19جنس و 20 گونه) و تیره براسیکاسه (با 16 جنس و 20 گونه)، بزرگترین تیره های گیاهی منطقه را تشکیل می دهند. در درجات بعدی تیره لابیاته (با12جنس و 18 گونه)، تیره گرامینه (با9 جنس و 12گونه)، تیره آپیاسه (با 7 جنس و 8 گونه) و کاریوفیلاسه (با 6 جنس و 9 گونه) قرار می گیرند و 17 تیره از تیره های موجود دارای یک جنس و یک گونه می باشند. بزرگترین جنس های منطقه، نپتا، رانونکولوس، افوربیا و سیلن می باشند که هر یک دارای 4 گونه هستند. بیشترین عناصر جغرافیایی فلور منطقه مربوط به ناحیه ی ایرانو-تورانی (99%) و مهم ترین اشکال زیستی عناصر گیاهی منطقه به ترتیب شامل همی کریپتوفیت 61 درصد، تروفیت 04/13 درصد، ژئوفیت 78/9 و فانروفیت 34/4 درصد می باشد.
فرحناز سیاه رضایی فرخ قهرمانی نژاد
چکیده: جنس peucedanum با بیش از 100 گونه در دنیا، یکی از بزرگترین جنس های تیره apiaceae به حساب می آید. این جنس 22 گونه در ایران داشت که توسط pimenov در سال 1987 به جنس های دیگری چون demavendia, leutea, zeravschania, cervaria و johreniopsis تفکیک شده است. تمامی این جنس ها کمپلکس peucedanum نامیده شده اند. این گونه ها بیشتر در مناطق شمال و غرب و مرکز کشور دیده می شوند. در بخش اول این مطالعه، 14 گونه از کمپلکس peucedanum به همراه ferula microcolea وlaser trilobom به عنوان دو برون گروه از نظر تاکسونومیکی مورد بررسی قرار گرفتند که 12 گونه از آنها انحصاری ایران هستند. به این منظور تمامی نمونه های موجود در هرباریوم های موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع (tari)، دانشگاه تربیت معلم تهران (far)، پژوهشکده علوم گیاهی دانشگاه فردوسی مشهد (fuma) و دانشگاه تهران (tuh) مطالعه شدند. از مهمترین ویژگیهای مورفولوژیکی این کمپلکس می توان به رنگ گیاه و گل، شکل برگ های قاعده ای، پوشش کرکی ساقه، ارتفاع گیاه، شکل گل آذین، وجود برگه و برگک، شکل میوه، پایک خامه، کرک خامه و اندازه نسبی شعاع ها اشاره کرد. در اینجا از این صفات و برخی صفات دیگر در شناسایی گونه ها استفاده گردید و کلید شناسایی برای گونه ها تهیه شد. همچنین با استفاده از صفات مذکور در نرم افزار ntsys و paup کلادوگرامی بدست آمد که نشان دهنده روابط و خویشاوندی بین گونه های این کمپلکس می باشد. در بخش دوم، بررسی های آناتومیکی روی میوه 16 گونه از درون و بیرون کمپلکس انجام شد. از مهمترین ویژگیهای آناتومیکی میوه این کمپلکس می توان به شکل مریکارپ در برش عرضی، نسبت پهنا به ضخامت مریکارپ، برجستگی پره ها، تعداد و نوع کانال های هدایت شیرابه بین پره ای و بخش میانی مریکارپ ها، اندازه نسبی کانال ها و دستجات آوندی، شکل دستجات آوندی و شکل و نسبت پهنا به ضخامت اندوسپرم را نام برد. در نهایت براساس مطالعات مورفولوژیکی و آناتومیکی گونه های کمپلکس peucedanum نتایج حاصل عبارتند از: 1ـ قرابت و نزدیکی گونه های جنس leutea با یکدیگر 2ـ سه گونه ferula elbursensis ، ferula cupularis و ferula laseroides که براساس مطالعات مولکولی مولکولی، از جنس leutea به جنس ferula منتقل شده بودند (spalik & downie,2008) به جنس leutea برگردانده شدند. 3ـ تنها گونه جنس demavendia (d.pastanicifolia) که براساس بررسی های بیوشیمیایی روی ساختمان اسانس های برخی گونه های این کمپلکس، به جنس zeravschania منتقل شده بود(yassa et al, 2003) ، به جای خود بازگشت.
مریم خواجه پیری فرخ قهرمانی نژاد
چکیده ندارد.