کلید واژه ها: adpkd,arpkd، ژن pkd1، ژن pkhd1، کلیه پلی کیستیک ، جهش چکیده: بیماری کلیه ی پلی کیستیک (pkd) به دو صورت غالب اتوزوم ( adpkd) و مغلوب اتوزوم ( arpkd) به ارث می رسد و میزان شیوع آن در جهان به ترتیب 1 در1000 و 1 در 40000 تولد زنده است. بیماری pkd بوسیله ی حضور تعداد زیادی کیست در یک یا هردو کلیه تشخیص داده می شود و وجه تمایز دو نوع بیماری بر اساس الگوی توارث، سایر علائم خارج کلیوی و سن بروز متفاوت است. بروز adpkd در بزرگسالی و بروز arpkd در نوزادی و گاهأ پیش از تولد می باشد. تاکنون سه ژن دخیل در adpkd بنام های pkd2,pkd1 و pkd3 و یک ژن دخیل در arpkdبنام pkhd1 شناسایی شده است. در حدود 85% افراد مبتلا به adpkd جهش در ژن pkd1و درحدود 15% موارد جهش در ژن pkd2 در موارد اندکی هم جهش درژن pkd3 مشاهده شده است. جهش در ژن های pkd سبب سنتز پروتئین پلی سیستین ناکارآمد می شوند. جهش در ژن pkhd1 نیز سبب سنتز پروتئین فیبروسیستین/پلی داکتین غیر عملکردی می گردد. در این مطالعه اعضای دو خانواده ی ایرانی مبتلا به pkd مورد بررسی قرار گرفتند. در یک خانواده ژنpkd1 در فرد مبتلا به adpkd و والدین وی بررسی شد و در خانواده ی دیگر ژن pkhd1 در فرد مبتلا به arpkd و والدین وی مورد بررسی قرار گرفت. dna هر 6 فرد به روش salting out استخراج گردید و برای مشخص شدن جهش ها ، ژن های pkd1 و pkhd1 از دو جهت (توسط پرایمر رفت و برگشت) تعیین توالی شد و برای تعیین پاتوژن یا پلی مورفیسم بودن جهش یا جهش های مشکوک ، اگزون های حاوی آن جهش ها درنمونه ی dna استخراج شده از خون 50 فرد نرمال تعیین ترادف گردید. در نتایج حاصل از تعیین ترادف خانواده ی دارای فرد مبتلا به adpkd یک جهش miss sence مشکوک به بیماری زا بودن (بر اساس پیش بینی نرم افزارها) بصورت جایگزینی نوکلئوتید a به جای g در کدون 3057 در اگزون 25 ژن pkd1 مشاهده گردید که سبب تبدیل کدون اسید آمینه ی والین به متیونین می شد. بر طبق نتایج تعیین ترادف اگزون 25 در 50 نمونه ی نرمال، این جهش، یک پلی مورفیسم شایع با نرخ 60% معرفی شد. علاوه بر آن یک جهش گزارش شده ی دیگر و26 جهش جدید نیز در ژن pkd1 مشخص گردید. در نتایج حاصل از تعیین ترادف ژن pkhd1 یک جهش بیماری زای شناخته شده و3 جهش غیر بیماری زای شناخته شده و یک جهش جدید نیز ارائه گردید.