نام پژوهشگر: مریم اخلاق‌عالی

بررسی و مقایسه مفاهیم اخلاقی و تربیتی در ادبیات کودک و نوجوان با تکیه بر آثار صمد بهرنگی، رضا رهگذر، سیروس طاهباز و هوشنگ مرادی کرمانی
پایان نامه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان فارس - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  مریم اخلاق عالی   احمد طحان

باتوجه به اهمیت اخلاق در ادبیات و به ویزه نقش و جایگاه ظریف آن در ادبیات کودک و نوجوان این پژوهش مسائل اخلاقی و تربیتی و نیز ضدارزش¬های اخلاقی در آثار چهار تن از نویسندگان ادبیات کودک و نوجوان از جمله؛ صمد بهرنگی، رضا رهگذر، سیروس طاهباز و هوشنگ مرادی کرمانی را بررسی می کند. نویسندگان مذکور همه قصه¬نویس هستند، اما هدف اصلی آنان سرگرم کردن مخاطبان خود نبوده، بلکه می¬کوشند تا در خلال گفته¬ها یا در هنگام نمایش اعمال شخصیت¬های داستانی به برخی از مسائل اخلاقی و تربیتی اشاره کنند و در واقع می¬خواهند مسائل خشک اخلاقی و تربیتی را که شاید خواننده- به خصوص خواننده¬ای که کودک و نوجوان است- تمایلی به خواندنش نداشته، یا برایش ملال¬آور باشد، از زبان شخصیت¬های داستانی که یا از هم¬سالان خودشان هستند، یا چیزهایی که مورد علاقه¬ی آن¬هاست، مانند: جانوران، پرندگان، گیاهان و... به طور غیر مستقیم به آن¬ها بیاموزند و پیداست که دیدگاه تربیتی و اخلاقی نویسندگان مذکور هم یکسان نیست. بهرنگی در شخصیت پردازی¬ها از پرندگان و حیوانات استفاده می¬کند، اما اکثر شخصیت¬های داستان¬های رهگذر و طاهباز نوجوانانی هستند که به علت جنگ تحمیلی خانواده¬هایشان را از دست داده و راهی شهرهای دیگر شده¬اند. مرادی کرمانی در اکثر آثارش از شخصیت¬های روستایی و نیمه روستایی کمک می¬گیرد و این آثار حکایت محرومیت¬ها و کمبودها در خانواده است که مخاطب ردپای کمبودها و کم داشتن¬ها را در جای جای زندگی شخصیت¬های داستان احساس می¬کند.